Uprawa ogórka w tunelach foliowych jest banalnie prosta, o ile zapamiętamy kilka ważnych informacji. Roślina sadzona w cieplarniach przydomowych, jest atrakcyjna dla wielu ogrodników ze względu na smak oraz jako podstawowy surowiec na przetwory. Część jadalna ogórka to owoce o różnej długości, pokryte skórką gładką lub brodawkami.
Spis treści
Jak uprawiać ogórki?
Ogórek jako roślina ciepłolubna uwielbia środowisko szklarni lub tunelu foliowego. Ważne jest, by pamiętać, że wahania dobowe temperatury nie powinny przekraczać 6-8 stopni C. Ogólnie rzecz biorąc, od wysiewu powinniśmy zapewnić im w ciągu dnia 24-25 stopni C, natomiast nocą około 18-20 stopni C. Ogórki nie są odporne na chłody i nie przetrwają przymrozków, które zdarzają się wszak nawet w maju. Najlepiej jest zacząć uprawę od przygotowania rozsady, możemy zająć się tym już na przełomie lutego i marca. Nasiona umieszczamy w doniczkach napełnionych ziemią zmieszaną z obornikiem i umieszczamy na mocno nasłonecznionym parapecie. Po czterech tygodniach rozsadę należy zahartować, obniżając temperaturę i ograniczając podlewanie. W kwietniu możemy umieścić ogórki w tunelu lub szklarni, pamiętając, by podłoże miało temperaturę nie niższą od 20 stopni C.
Pamiętaj, aby odległości między rzędami wynosiły od 100 do 120 cm a między rozsadami jakieś 50-60 cm, a woda, którą obficie podlewamy ogórki, powinna mieć również około 20 stopni C. Ogórki gruntowe mają spore wymagania co do podłoża, potrzebują żyznej, próchniczej ziemi, bogatej w składniki mineralne takie jak fosfor, magnez czy azot, pH gleby powinno wahać się między 6-8. Kolejną niezwykle ważną kwestią jest zapewnienie uprawie mocnego nasłonecznienia, ogórki nie znoszą miejsc zacienionych, z tego też powodu najlepszym rozwiązaniem jest ich pionowe prowadzenie.
W dalszej części artykułu zawarliśmy najważniejsze informacje i odpowiedzi na pytania dotyczące uprawy ogórków. Miłej lektury 😉
Uprawa ogórka szklarniowego
Ogórki szklarniowe nazywane często sałatkowymi cenione są za swoje doskonałe walory smakowe. Ogórki są roślinami jednorocznymi, nie są trudne w uprawie, należy jednak zapewnić im jak najlepsze warunki rozwoju. Oczywiście musimy pamiętać o odpowiedniej temperaturze, zapewnieniu roślinom jasnego stanowiska i utrzymaniu dość wysokiej wilgotności powietrza, w słoneczne dni ma to być 80-90%, gdy jest pochmurnie około 65-70%. Podczas upałów dbajmy, aby regularnie wietrzyć szklarnię lub tunel, a rośliny zraszać. Chcąc uzyskać obfite plony, należy również dbać o regularne przycinanie i usuwanie nadmiaru liści i zniszczonych pędów, tak by nie utrudniały dopływu światła do owoców. Doświadczeni ogrodnicy stosują dodatkowo uszczykiwanie zbędnych zawiązków owoców, trzeba jednak wiedzieć jak je rozróżnić.
Zarówno pomidory jak i ogórki szklarniowe uwielbiają piąć się pionowo w górę po podporach. Ogórki pnące się po kratach, siatkach i palach to doskonałe rozwiązanie przynoszące same korzyści w postaci większych plonów i zdrowych, dobrej jakości owoców. Wspaniała, wygodna i ekonomiczna jest uprawa ogórków na sznurkach. Każdy z nas bez problemu połączy sznurkiem paliki, przy których rosną pojedyncze rośliny, pędy ogórków oplatały będą pionowo podporę ,następnie wiły się wokół poziomo rozpostartych sznurków.
Uprawa ogórków szklarniowych odbywa się cyklicznie. Pierwszy cykl tzw. wiosenny rozpoczynamy od wykonania rozsady i możemy go rozpocząć z końcem stycznia. Drugi natomiast tzw. jesienny rozpoczynamy od wysiewu nasion w połowie lipca.
Planując ogórki w szklarni jako plon główny, musimy wiedzieć, że niektóre gatunki warzyw czerpią korzyści z uprawy po innych roślinach. Warto wiedzieć co jest tzw. dobrym przedplonem, a jakich warzyw po sobie nie uprawiać. Dla ogórka w roli przedplonu możemy wykorzystać warzywa wczesne, takie jak rzeżucha, szpinak, rzodkiewka i sałata, dobre będą buraki ćwikłowe, seler czy cebula, polecamy także mieszankę traw z roślinami motylkowymi.
Więcej o oprawie szklarniowej przeczytasz w artykule Jak uprawiać ogórki w szklarni?
Uprawa ogórków w tunelu
Uprawa ogórka w tunelu foliowym zapewnia korzystne warunki do rozwoju, wzrostu i późniejszego owocowania. Wewnątrz osłony roślina chroniona jest przed zmienną pogodą, nagłym wiatrem oraz spadkami ciepła, Nagrzewająca się za dnia folia w nocy zatrzymuje ciepło, chroniąc warzywa przed wyziębieniem.
Wielu z nas zastanawia się jaki będzie najlepszy tunel na ogórki, oferta na rynku może przyprawić o zawrót głowy. Wśród proponowanych rozwiązań są, tunele niskie i wysokie, konstrukcje wykonane z rurek metalowych lub z PCV. Podpowiadamy, że lepszą i bardziej trwałą decyzją jest metalowy stelaż. W materiałach osłonowych też możesz wybierać między foliami perforowanymi, umożliwiającymi lepsza cyrkulację powietrza, a tymi bez perforacji. Dodatkowym zabezpieczeniem będzie, jeżeli Twój tunel na ogórki będzie pokryty folią z filtrem chroniącym przed szkodliwym promieniowaniem.
Jako rośliny ciepłolubne ogórki mają wysokie wymagania względem temperatury, wilgotności i gleby. Najlepiej zaowocują, gdy zasadzone będą w słonecznym i ciepłym miejscu, ogórki uwielbiają żyzne, próchnicze gleby, rosnąć będą jednak także w piaszczysto-gliniastych o obojętnym odczynie. Sadzenie ich blisko drzew i krzewów niekorzystnie wpływa na ich rozwój. Duża wrażliwość na wiatr sprawia, że wybierając stanowisko pod uprawę, szukamy miejsca dobrze osłoniętego, ogórki w tunelu foliowym będą dobrze zabezpieczone przed niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi. Wielką korzyścią, którą oferuje uprawa ogórków pod osłonami jest, możliwość wpuszczenia do tunelu zapylaczy, których działalność pomaga w uzyskaniu obfitych zbiorów. Oczywiście zapylanie ogórków pod folią jest utrudnione dlatego też do uprawy w tunelu lepiej wybierać odmiany samopylne tzw. partenokarpiczne.
Ogórki i pomidory razem w tunelu?
Dylemat czy sadzić ogórki i pomidory razem tunelu, jest stary jak świat i obrósł przez ten czas wieloma mitami. Generalnie te dwa gatunki mają odmienne potrzeby, jeśli chodzi o preferowane warunki środowiskowe. Pomidory lubią wietrzenie i nie przepadają za nadmierną wilgocią zarówno w powietrze jak i w glebie, tak więc mamy pierwsze zarzewie konfliktu. Drugim jest odczyn podłoża, ogórki preferują obojętny, natomiast pomidory kwaśny. Jednym słowem pomidor i ogórek nie są dla siebie zbyt dobrym towarzystwem, możemy w spróbować ich amatorska uprawę, na skalę przemysłową jest to jednak wykluczone.
Uprawa z rozsady
Rozsada ogórka bywa pracochłonna, przyśpiesza jednak zbiór owoców nawet do 3 tygodni. Jeśli mamy zamiar przygotować rozsadę, najlepiej przygotować ją w doniczkach lub wielodoniczkach, gdyż przesadzanie ogórków może je uszkodzić, a samo warzywo źle znosi zmianę miejsca.
Siew zaczynamy w kwietniu. Do kiełkowania roślina potrzebuje światła oraz temperatury od 20 do 25°C. Doniczkę wypełniamy w 2/3 torfem, a po każdym wzroście ponownie przysypujemy warstwą pożywnej gleby. Po 4 tygodniach zwykle w połowie maja, roślina powinna mieć od 12 do 27 cm wysokości oraz kilka liści. Na kilka dni przed posadzeniem hartujemy sadzonki, ograniczając wodę i wystawiając je na słońce. Po sadzeniu warzywa podlewamy
Uprawa ogórków gruntowych
Ogórki gruntowe sadzimy bezpośrednio do grządki, w chwili, kiedy temperatura gleby do 10 cm osiągnie 12°C. Wilgotna i ogrzana gleba sprawia, że kiełkowanie roślin przebiega równomiernie. Siew zaczynamy w drugiej połowie maja, jednak nie należy się śpieszyć, gdyż nawet wtedy zdarzają się nagłe ochłodzenia, które mogą wyziębić plon. Uprawa ogórków w gruncie, poprzez wysiewanie nasion bezpośrednio do podłoża powiedzie się, jeżeli minęło już widmo przymrozków, a podłoże na którym mają wzrastać jest odpowiednio przygotowane.
Uprawa ogórków na podporach
Jak wiadomo, ogórki to roślina płożąca, prowadząc ogórki na podporach. Ogórki pnące się po siatce ogrodowej rozpostartej na podporach, lub uprawa ogórka na sznurkach, umożliwia ogórkom dobry dostęp do światła, ułatwia ich zbiór, a także zabezpiecza je przed infekcjami grzybiczymi. Taka uprawa ma same zalety, pozwala zaoszczędzić wodę przy podlewaniu, a także miejsce w tunelu lub szklarni. Zachęcamy więc do skorzystania z takiego rozwiązania, siatki kratki czy drewniane stelaże w znacznym stopniu usprawnią nasze zbiory i nie nadwyrężą kręgosłupa, pamiętajmy jednak by konstrukcje były dość solidne, aby wytrzymać pod ciężarem owoców.
Pamiętaj jednak, że nie wszystkie odmiany ogórków dadzą się prowadzić po podporach. Ogórki krzaczaste nie wykształcają długich, czepliwych pędów, nadają się za to doskonale do uprawy w donicach i na balkonie. Ogórki w doniczkach mogą przecież mieć także walory ozdobne. Spróbuj dowiedzieć się o licznych odmianach ogórków, jest zdecydowanie w czym wybierać, różnią się między sobą wielkością, kształtem i smakowymi niuansami. Niektóre z odmian mają egzotyczny rodowód, jak na przykład ogórek meksykański, świetny w smaku, uniwersalny w kuchni, a do tego niebywale atrakcyjny wizualnie, stanowiący doskonałą dekoracje ogrodów i balkonów.
Więcej przeczytasz w artykule Jak uprawiać ogórki na podporach?
Uprawa współrzędna
Dobrym sąsiedztwem dla ogórków jest fasola, kapusta, sałata, kalarepa, seler i szpinak, natomiast towarzystwo ziemniaków, rzodkiewek i pomidorów jest niekorzystne dla ogórków.
Inne metody uprawy ogórka
Oczywiście możemy uprawiać ogórki bezpośrednio w gruncie lub na stołach czy podporach. Istnieją jednak inne skuteczne metody, zapewniające ogórkom to, co najbardziej kochają, czyli przede wszystkim ciepło i składniki odżywcze. Zainteresuj się takimi technikami jak:
- Uprawa w wałach obornika
- Uprawa w wełnie mineralnej
- Uprawa na podłożach organicznych
- Uprawa na belach słomy
Sianie ogórków
Kiedy siać ogórki?
Najlepszą odpowiedzią na pytanie ,,kiedy siejemy ogórki?’’, będzie odpowiedź, że jest to połowa maja i pierwsza połowa czerwca. Niektórzy zastanawiają się czy można siać ogórki w lipcu, otóż spokojnie do 10 lipca jest na to czas, są to jednak owoce, które nadają się wyłącznie do kiszenia. Ogórki najlepiej i najbezpieczniej jest uprawiać z rozsady. W tym celu na cztery tygodnie przed tym jak nastąpi sadzenie ogórków z rozsady do gruntu, musimy wysiać nasiona do doniczek. Najlepiej by były to doniczki biodegradowalne, tak by nie uszkodzić przy wyciąganiu delikatnych korzonków. Sadzonki ogórków mają bowiem, wyjątkowo słaby, podatny na urazy system korzeniowy. Jeśli zastanawiasz się, kiedy wysiewać ogórki na rozsadę, najbezpieczniej będzie, jeśli zrobisz to w drugiej i trzeciej dekadzie kwietnia. Wtedy po 15 maja, gdy minie ryzyko przymrozków, możemy zdecydować się na sadzenie ogórków do gruntu. Wysiew ogórków na rozsadę w bezpiecznym środowisku szklarni wydaje się najlepszym rozwiązaniem. W klimacie umiarkowanym, w którym pogoda lubi spłatać figla i zaskoczyć nagłym spadkiem temperatury, który może być fatalny w skutkach dla rozwoju nasion i sadzonek, siew ogórków pod osłonami to strzał w dziesiątkę!
Kiedy siać ogórki do gruntu?
Jeżeli zdecydujesz się na polową uprawę ogórków i wysiew ogórków do gruntu, musisz się liczyć z pewnymi ograniczeniami, największymi z nich jest czas. Przygotowanie rozsady przyspiesza zbiory nawet o dwa tygodnie, wysiew ogórków bezpośrednio na grządki, może nastąpić dopiero w połowie maja, kiedy temperatura gleby osiągnie co najmniej 12 stopni C, a temperatura powietrza około 16 stopni C. Niska temperatura gleby zahamuje kiełkowanie nasion albo mocno go spowolni. Dlatego też siew ogórków gruntowych w warunkach polowych, zawsze opatrzony jest marginesem ryzyka.
Jak siać ogórki?
Jeśli zastanawiasz się jak siać ogórki gruntowe, mamy dla Ciebie kilka wskazówek. W przypadku gdy wysiewasz nasiona bezpośrednio do gruntu, bardzo ważna jest rozstawa między nasionami, zachowaj więc 15 cm odległości pomiędzy nimi, umieszczając góra po dwa nasiona w centymetrowych zagłębieniach w ziemi (jest to ważne ponieważ pikowanie ogórków nie jest korzystne). Pamiętaj, żeby poprzedniej jesieni przygotować glebę pod uprawę odżywiając ją nawozem organicznym, kompostem lub obornikiem. Ziemia pod ogórki powinna być żyzna, piaszczysto-gliniasta, szybko nagrzewająca się, najlepiej o odczynie obojętnym.
Jeżeli natomiast przygotowujesz rozsadę, to umieszczaj po jednym lub dwa nasiona na jeden pojemnik wielkości około 8 cm. Zadbaj by podłoże było dobrze przepuszczalne i stale wilgotne. Jak widzisz sianie ogórków jest bajecznie proste!
Przeczytaj też nasz artykuł dotyczący kiełkowania nasion ogórka Jak długo kiełkują nasiona ogórka?
Sadzenie ogórków
Kiedy sadzić ogórki?
Za sadzenie ogórków gruntowych zabieramy się wtedy, kiedy sadzonki osiągną około 15-30 cm i pojawią się na nich 2-3 liście właściwe. Najlepiej jest zrobić to po 15, lub nawet 20 maja, gdy pogoda się ustabilizuje. Przed przesadzeniem rozsady, należy pamiętać o zahartowaniu sadzonek, aby zmniejszyć ryzyko szoku termicznego. Sadzenie ogórków pod folią, jest pod tym względem dużo bezpieczniejsze, a wysoka temperatura w tunelu sprzyja dynamicznemu wzrostowi rośliny i obfitemu owocowaniu.
Jak sadzić ogórki?
Najlepiej będzie jeśli zdecydujemy się na zakup biodegradowalnych doniczek wykonanych z włókna kokosowego lub torfu, nie ryzykujemy wtedy uszkodzenia korzeni rośliny. Wkładamy całość pojemnika do ziemi, nie ryzykując jak w przypadku wyciągania rozsady z plastikowych lub ceramicznych doniczek.
Co ile sadzić ogórki?
Zachowuj 15 centymetrowe odległości między sadzonkami i około 80-120 miedzy rzędami. Ziemia pod ogórki powinna być odpowiednio przygotowana i bogata w związki mineralne, niezwykle potrzebne do dalszego wzrostu ogórków.
Więcej o zasadach dotyczących sadzenia ogórków znajdziesz w artykule Ogrodnictwo stóp kwadratowych lub Co ile sadzić ogórki…
Zmianowanie ogórka
Ogórek do wzrostu potrzebuje dużo składników odżywczych, które czerpie z gleby. Sadzimy go więc po roślinach o średnich wymaganiach pokarmowych. Ogórki reprezentują gatunek dyniowatych, dlatego unikamy sąsiedztwa warzyw z tej rodziny, aby nie konkurowały ze sobą, a ich wzrost nie został zahamowany, natomiast z powodu płytko osadzonych korzeni sadzimy go w miejscu po roślinach korzeniących głęboko.
Ochrona i pielęgnacja uprawy ogórków
Okrywanie ogórków agrowłókniną
Sadząc ogórki dość wcześnie, warto zabezpieczyć je przed mrozem. Nawet w maju zdarzają się przymrozki, które mogą uszkodzić roślinę. Agrowłókninę zdejmujemy podczas kwitnienia, aby nie stanowiła przeszkody dla owadów.
Ściółkowanie ogórków
Chcąc uniknąć chwastów, możemy rozłożyć agrotkaninę, która dodatkowo utrzymuje optymalną wilgotność, przez co gleba ma odpowiednią temperaturę.
Odchwaszczanie ogórków
Ogórki samoistnie ograniczają wzrost chwastów poprzez cieniowanie i duszenie ich pędami, liśćmi i owocami. Należy jednak wspierać roślinę i na bieżąco usuwać je ręcznie lub za pomocą drobnej motyki, uważając na korzenie ogórka.
Czym pryskać ogórki?
Ogórki są niestety dość podatne na choroby takie jak mączniak rzekomy, mozaika ogórka lub bakteryjna kanciasta plamistość. Najlepsza jest oczywiście profilaktyka i stała obserwacja kondycji roślin, tak by w porę móc interweniować. Jeśli jednak stan plantacji się pogarsza i obserwujemy żółte plamy na powierzchni liści, zastosujmy opryski środkami miedziowymi.
Jak podlewać ogórki?
Płytki system korzeniowy i specyfika roślin dyniowatych sprawia, że warzywo potrzebuje intensywnego podlewania oraz sporej wilgotności gleby. Podlewanie ogórków najbardziej obfite powinno być na etapie zakwitania oraz owocowania. Trzeba pamiętać, by podlewać je systematycznie, gdyż ogórki źle znoszą nieregularne zraszanie.
Czym podlewać ogórki?
Woda do podlewania powinna być letnia lub ciepła, pod żadnym pozorem zimna, gdyż spowalnia to ich wzrost i niekorzystnie wpływa na ich rozwój. Uważajmy na podlewanie ogórków wieczorem, bo może się to przyczynić do rozwoju chorób grzybowych, najlepiej jest robić to z rana tak, aby rośliny zdążyły do nocy obeschnąć.
Czym nawozić ogórki?
Ogórki mają wysokie wymagania pokarmowe, wynika to z powodu płytkiego, lecz bardzo rozbudowanego systemu korzeniowego, szybkiej budowy łodyg i liści. Zwłaszcza na tym etapie musimy pamiętać o dostarczeniu roślinom azotu. W późniejszym czasie gdy ogórki zaczną kwitnąć i owocować pamiętajmy o zapewnieniu im potasu i fosforu. Wskazane jest nawożenie organiczne, najlepiej obornikiem, przed orką przedzimową, należy jednak mieć na uwadze, że jest ono niewystarczające. Na dwa, trzy tygodnie przed siewem należy zastosować nawozy mineralne, dobrze jest oprzeć się o analizę chemiczną gleby, aby dokładnie wskazać substancje, którymi można ją wzbogacić. Innym sposobem nawożenia, bardzo korzystne zwłaszcza dla owoców jest nawożenie dolistne, poprzez opryskiwanie roślin roztworem florovitu połączonego z Miedzian.
Rodzaje nawozów organicznych
Nawozy organiczne coraz bardziej zyskują na popularności, obecnie jesteśmy coraz bardziej świadomi korzyści płynącej z naturalnej zrównoważonej uprawy, która daje gwarancję uzyskania ekologicznej, zdrowej, nieprzetworzonej sztucznie żywności. W ostatnich latach nastąpił odwrót od nawozów sztucznych w stronę takich nawozów jak:
Obornik przekompostowany
Jest to świetny nawóz pod ogórki. Jego bazą są odchody zwierząt i ściółki, jest bogaty w azot, fosfor i potas, oraz składniki mineralne: wapń, bor, magnez, żelazo, poprawia próchniczność gleby przez zawartą w nim masę organiczną. Obornik może mieć wygodną formę granulatu lub suszu, stosujemy go wczesną wiosną, a unikamy nawożenia jesienią, wtedy lepszy będzie świeży obornik.
Kompost
Otrzymujemy z rozkładających się odpadów roślinnych i zwierzęcych, poprawia on żyzność, próchniczność, zwiększa pojemność powietrzną i wodną gleby, wzmacnia jej przepuszczalność i spulchnia. Ma tę przewagę nad innymi nawozami, że nie można go w żaden sposób przedawkować. Oczywiście kompost kompostowi nie jest równy, należy pamiętać o mechanizmach tlenowego rozkładu materii i co jakiś czas poprzerzucać go, należy ponadto uważać, by nie znalazły się w nim rośliny porażone przez szkodniki lub grzyby, a także chwasty czy nasiona. Dużym plusem stosowania kompostu jest to, że możemy zasilać nim rośliny przez cały sezon.
Nawóz zielony
Jest on czystą, świeżą masą roślinną, zasilona nim gleba jest użyźniona, próchnicza i bogata w minerały. Korzyścią z zastosowania nawozów zielonych, będzie także ograniczenie erozji i wysychania gleby, zwiększenie jej aktywności mikrobiologicznej, poprawa jej struktury i właściwości.
Ważne jest aby uzupełniać nawożenie typu organicznego nawozami mineralnymi. Zarówno nawożenie ogórków na działce, jak i nawożenie ogórków pod osłonami jest niebywale ważne z powodu dużego zapotrzebowania rośliny w substancje mineralne. Na każdym etapie rozwoju należy dobrać odpowiedni typ nawozu, zaprzestając nawożenia dopiero podczas zbiorów.
Zbiór i przechowywanie
Zbiory zaczynamy już w lipcu, a kończymy w pierwszych dniach września. Kiedy ogórki owocują, rosną dość szybko, dlatego w tym czasie należy doglądać, jaki jest stan owoców i zbierać te dojrzałe. Niestety ogórki nie najlepiej znoszą przechowywanie, lecz są idealnym surowcem na wszelakie przetwory, które odpowiednio konserwując, można przechowywać latami.