Czy jest ktoś, kto potrafi wyobrazić sobie polski ogródek, bez fasolki szparagowej? Na to pytanie nie można odpowiedzieć twierdząco, wszak rodzime grządki są wprost stworzone do uprawy tej niezwykle pysznej i zdrowej rośliny, mającej dodatkowo duże walory estetyczne. Warunki klimatyczne panujące w Polsce są wprost stworzone do uprawy roślin motylkowatych, ochrzczonych tą wdzięczną nazwą, z powodu kwiatów motylkowych zbudowanych ze skrzydełek, żagielka i łódeczki.
Grzechem byłoby nie skorzystać z wszystkich możliwości, jakie zapewnia ich uprawa. Rośliny motylkowe, są bowiem nie tylko źródłem wielu witamin i białka, ale również wspaniałym przedplonem dla innych upraw, ponieważ zaopatrzają ziemię, w której rosną w wiele substancji odżywczych, przede wszystkim w najważniejszy dla rozwoju roślin azot. Dzieje się tak, ponieważ żyją one w symbiozie z bakteriami przyswajającymi azot. Na korzeniach roślin bobowatych znajdują się bulwiaste narośla, w których następuje proces przetwarzania tego cennego pierwiastka. Bobowate są więc samowystarczalne, jeśli chodzi o pobieranie azotu, mało tego wiele z narośli korzeniowych, rozkłada się w glebie, wzbogacając ją w ten ważny składnik.
Fasolka szparagowa ze względu na swój krótki okres rozwoju, szybko zwalnia grządkę, warto więc wykorzystać jej właściwości i zasiać na jej miejscu szpinak, roszponkę lub endywię. Dobre zaplanowanie harmonogramu upraw pozwoli Ci w pełni zoptymalizować możliwości, jakie oferuje uprawa fasolki szparagowej. Dla niecierpliwych mamy dobrą wiadomość, nie musicie czekać, aż do 10 maja z wysiewem ziaren, zdecydujcie się na uprawę w tunelu foliowym, a wydłużycie znacznie okres zbiorów oraz poprawicie ilość i jakość plonów. Najlepszą porą na uprawę fasoli szparagowej w naszym klimacie przypada na drugą połowę maja. Jeżeli jednak, zdecydujesz się na uprawę fasoli szparagowej pod osłonami, wydłużysz sezon wegetacyjny, ponieważ, już w kwietniu możesz rozpocząć przygotowanie rozsady. Uprawa fasoli szparagowej w tunelu minimalizuje ryzyko uszkodzenia rośliny przez niskie temperatury, gnicia ziaren w ziemi, lub tez prawdziwej zmory ogrodników, czyli ślimaków. Dowiedz się więcej o uprawie fasolki szparagowej i poznaj jej najważniejsze odmiany, aby móc w pełni nacieszyć się bogactwem smaków, kojarzących się niezmiennie z beztroską i pięknem letnich miesięcy!
Spis treści
Kiedy sadzić fasolkę szparagową?
Termin sadzenia fasoli szparagowej zależy od tego, jaką wybierzemy odmianę oraz od warunków, jakie możemy zapewnić roślinie. W uprawie polowej oraz w tunelach nieogrzewanych pierwszym terminem wysiewu nasion jest 10 marca. Połowa marca uważana jest za czas, kiedy nie musimy obawiać się już przymrozków, a temperatura gleby jest wystarczająca, aby nasiona mogły wzejść. Minusem uprawy polowej jest narażenie rośliny na niskie temperatury, które połączone z wilgocią i deszczem, mogą być przyczyną infekcji grzybiczych i uszkodzenia fasolki.
Przyjmuje się, że do wykiełkowania nasion gleba powinna mieć co najmniej 10 stopni C, natomiast temperatura powietrza nie powinna spadać poniżej 12 stopni C. Ciepła temperatura przyspiesza kiełkowanie, oraz wzmacnia kwitnienie, dlatego też najlepszą opcją jest uprawa fasolki szparagowej w tunelu, gdzie będziemy mogli utrzymać preferowaną przez fasolkę temperaturę 20-25 stopni C. Decydując się na uprawę fasolki pod osłonami, możemy znacznie wydłużyć okres zbiorów, przygotowując rozsadę, już na początku kwietnia. Wydłużymy w ten sposób sezon wegetacyjny, a także będziemy cieszyć się większymi zbiorami, ponieważ, jak wiadomo od dawna fasolka szparagowa, zdecydowanie bujniej rośnie i kwitnie pod osłonami. Rozsada to najczęściej stosowana metoda w uprawie szparagówki, przyśpieszająca zbiory nawet o miesiąc. Jeżeli jednak chcesz przesadzić rośliny na zewnątrz, musisz pamiętać, aby zahartować rozsadę przed wyniesieniem jej na zewnątrz. Sadzonki fasolki źle znoszą przesadzanie, dlatego musisz bardzo starannie wybrać i przygotować odpowiednie stanowisko docelowe.
Jak sadzić fasolkę szparagową?
Fasolkę możemy siać w rzędach oddalonych od siebie o około 45 cm, zachowując odległości 8-10 cm pomiędzy gniazdami, w których umieszczamy po 4-7 nasion. Głębokość dołków, w których umieszczamy nasiona to około 2-3 cm, pamiętajmy także o namoczeniu nasion na noc przed zasadzeniem, ułatwi to znacznie proces kiełkowania. Jeżeli zdecydowaliśmy się zasiać nasiona odmiany wysokiej, powinniśmy od razu zainstalować przy nich odpowiednie podpory. Natomiast zarówno w przypadku fasoli karłowej, jak i wysokiej należy je okopywać. Kiedy osiągną wysokość około 15 cm, należy otoczyć je niewielkim kopczykiem tak jak w przypadku ziemniaków. Przez zastosowanie takiego zabiegu łodyga rośliny stanie się silniejsza i mniej podatna na uszkodzenia i wyginanie.
Odmiany fasoli szparagowej
Fasolkę szparagową w zależności od jej odmiany, możemy wysiewać w ten sposób, co trzy tygodnie, dzięki temu przez całe lato będziemy cieszyć się jej zbiorami. Świetnym pomysłem jest też zdecydowanie się na kilka typów odmian fasolki, taki ruch zapewni nam ciągłość zbiorów i możliwość delektowania się zróżnicowanymi fasolkowymi doznaniami smakowymi. Wśród odmian fasoli dostępnych na rynku dobrze jest wybrać te, które mają w miarę zwarty pokrój, ta cecha sprawia, że jest ona mniej narażona na wyginanie i łamanie. Wśród najważniejszych odmian fasoli wyróżniamy fasolę karłową oraz wysoką. Fasola karłowa jak sama nazwa wskazuje, charakteryzuje się krótkimi pędami osiągającymi około 50 cm długości, nie ma więc potrzeby stosowania w jej uprawie podpór. Popularność odmiany karłowe zawdzięczają temu, że można je uprawiać nawet na niewielkiej przestrzeni, a odmiany takie jak np. ‘Speedy’ szybko dojrzewają i można sadzić je nawet w lipcu. Fasola zwyczajna karłowa to wspaniałe rozwiązanie dla osób, które chcą wypełnić luki na grządkach oraz zapewnić doskonały przedplon dla innych upraw. Wśród fasoli karłowych są odmiany o różnych kształtach strąków, także ich umiejscowienie bywa różne. Niektóre mają strąki położone pod liśćmi inne natomiast wręcz przeciwnie, także kolorystyka wśród poszczególnych typów fasolki bywa różna od żółtej i zielonej po odcienie błękitu i fioletu.
Jeżeli mamy więcej miejsca warto zdecydować się na którąś z odmian wysokich, najczęściej mają one dłuższy czas dojrzewania i należy koniecznie zapewnić im podpory w postaci tyczek lub siatek. Możesz również budować konstrukcję z tyczek ułożonych w formę wigwamu, pamiętaj jednak, że wysokość podpory powinna mieć co najmniej 2,5 metra. Mamy dla Ciebie świetną sugestię, możesz wykorzystać stanowisko po fasoli wysokiej i kiedy roślina przekwitnie, posadzić na jej miejscu ogórki, które świetnie sprawdzają się w uprawie pionowej. Fasola szparagowa jest jedną z tych roślin, która nie może dłużej niż 3 lata rosnąć na tym samym stanowisku, wykorzystajmy natomiast wspaniałe właściwości gleby, w której rosła sadząc w niej szpinak, kapustę pekińską, kalarepę lub koperek. Każda z kolejnych roślin skorzysta z azotu, o który wzbogacone zostało podłoże przez procesy przetwarzania azotu zachodzące w naroślach korzeniowych fasolki szparagowej.
Uprawa fasoli szparagowej pod osłonami
Gleba dla fasoli szparagowej powinna być wysokiej jakości, ponieważ ma ona duże wymagania glebowe. Dobrze jest przygotować już podczas jesieni, głęboko ją przekopując i dodając do niej kompostu lub obornika, na wiosnę wystarczy jedynie płytko ją zryć, ponieważ fasola płytko się korzeni. Struktura gleby, będzie znacznie lepsza, jeżeli przemarznie zimą i odznaczać się będzie gruzełkowatą strukturą. Idealne podłoże do uprawy fasolki szparagowej powinno być żyzne, dobrze przepuszczalne bogate w wartości odżywcze, o odczynie lekko kwaśnym, lecz o pH nie niższym niż 5,5. Hodowla rośliny na glebach zanadto lekkich i o wysokim poziomie wody gruntowej sprawia, że plony są znacznie mniejsze. Ważnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi fasoli stanowi dostęp do światła. Roślina jest niezwykle wrażliwa na jego niedobór, dlatego sadzimy ją na stanowiskach widnych o dużym nasłonecznieniu.
Fasolka szparagowa, źle znosi zastoiny wodne, które mogą doprowadzić do porażenia jej przez infekcje grzybicze. Należy jednak dbać, aby gleba w której rośnie była wilgotna, a w czasie kwitnienia i plonowania należy bardzo dbać o jej regularne i obfite podlewanie. Na etapie wzrostu fasoli należy ją odchwaszczać, żeby dobrze się rozrosła. Nawożenie fasolki nie jest konieczne, ponieważ roślina sama zaopatruje się w azot, a dobrze przygotowana gleba z dodatkiem nawozu organicznego, to wszystko czego potrzebuje do szczęścia. Pamiętajmy jeszcze o jednej czynności, którą lubi fasolka, mianowicie ważne jest, aby regularnie obrywać jej strąki. Regularne zbiory wpływają korzystnie na jej kwitnienie i zawiązywanie strąków.
Nawożenie szparagówki w tunelach ogrodowych
Fasola szparagowa nie jest rośliną wymagającą w zakresie nawożenia. Może być ona wysiewana po niemal wszystkich warzywach oprócz innych motylkowych, a jej zapotrzebowania na substancje odżywcze świetnie zaspakaja dodany wcześniej do ziemi obornik. Jeżeli chcemy jednak dokładniej ustalić jakie substancje należy dostarczyć glebie, w której rośnie fasolka, musimy koniecznie wykonać testy glebowe. Odpowiednio poznawszy glebę do uprawy fasolki szparagowej pod osłonami, możemy dostosować nawożenie mineralne idealnie do jej potrzeb. Fasola ma wysokie wymagania w zakresie składników takich jak fosfor i potas, zwłaszcza podczas kwitnienia i zawiązywania strąków. Zapotrzebowanie na azot ma natomiast niewielkie, właściwie występuje ono jedynie w początkowym etapie rozwoju rośliny, kiedy nie ma ona jeszcze dobrze wykształconych narośli korzeniowych, które odpowiadają za samowystarczalność w zakresie pobierania tego minerału z powietrza.
Zalecane dawki nawozów mineralnych to 200–300 kg NPK/ha w stosunku 1:2:3. Jeśli gleba potrzebuje azotu, wprowadzamy go przedsiewnie w jednorazowej dawce 30–50 kg/ha. Jako że fasola wykazuje reakcję ujemną wobec chlorków zawartych w glebie, zaleca się siarczanowe nawozy potasowe K2O w ilości 100–180 kg/ha, a P2O5 w ilości 60–90 kg/ha. Jeśli pojawią się jakiekolwiek braki w mikroelementach w trakcie rozwoju rośliny, należy je uzupełnić nawożeniem typu dolistnego.
Choroby fasoli szparagowej
Fasola szparagowa nie jest co prawda szczególnie podatna na choroby, jeżeli jednak zaniedbamy zasady jej pielęgnacji i uprawy, może paść ofiarą infekcji wirusowych, bakteryjnych lub grzybiczych. Dobrą profilaktyką jest zaprawienie nasion przed ich wysianiem, zmniejsza to szanse na pojawienie się patogenów odpowiedzialnych za zgorzel siewek. Należy uważać także, na zastoiny wodne oraz zbyt intensywne podlewanie wodą o zbyt niskiej temperaturze, ponieważ może się to przyczynić do wystąpienia chorób grzybiczych takich jak: szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, plamistość zgorzelowa, antraknoza oraz rdza fasoli. Możesz zapobiec takim problemom poprzez odpowiednią pielęgnację gleby oraz właściwy dobór stanowiska pod uprawę fasolki szparagowej, ponieważ dobrze zaplanowany płodozmian zabezpiecza plony przed niebezpiecznymi infekcjami grzybiczymi.
FAQ, czyli najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi
- Co sadzić po fasoli?
Po fasoli sadzimy szpinak, roszponkę lub endywię. - Kiedy siać fasolkę szparagową w uprawie polowej?
Najlepszą porą jest 10 maja, kiedy minie ryzyko przymrozków. - Jak siać fasolkę szparagową?
Należy umieszczać ją w 2-3 cm dołkach, umieszczając po 5-7 nasion w gnieździe. - Kiedy siać fasolkę szparagową pod osłonami?
Możemy już na początku kwietnia zacząć przygotowywać rozsadę. - Czy ważne jest moczenie fasoli przed sadzeniem?
Jak najbardziej, należy na noc przed sadzeniem namoczyć fasolę w wodzie, zabieg ten przyspieszy jej kiełkowanie. - Czy uprawa fasoli szparagowej pod osłonami jest bardziej efektywna?
Tak, ponieważ możemy przedłużyć dzięki niej czas zbiorów, oraz uzyskać więcej plonów o wyższej jakości. - Czy sadzenie fasolki szparagowej po roślinach motylkowatych to dobry pomysł?
Nie jest to dobry pomysł, ponieważ może się to przyczynić do rozwoju chorób, a rośliny motylkowe należy uprawiać w jednym miejscu najwyżej 3 lata. - Czy możliwa jest uprawa w doniczce fasolki szparagowej?
Tak, jeżeli zapewnisz jej odpowiednie warunki, odmiana gruntowa również w pojemniku może zacząć plonować. - Jakie są najpopularniejsze odmiany fasoli?
Najbardziej popularną odmianą w polskich ogrodach fasola zwyczajna karłowa. - Jakiej wysokości podpór wymaga uprawa fasoli tycznej?
Podpory muszą mieć co najmniej 2,5 metra wysokości. - Jak często możemy decydować się na sianie fasoli karłowej?
Możemy wysiewać ją co 10-14 dni, aż do połowy czerwca. - Jakie są najpopularniejsze choroby fasoli szparagowej?
Są to najczęściej infekcje grzybicze takie jak: szara pleśń zgnilizna twardzikowa, plamistość zgorzelowa, antraknoza lub rdza fasoli. - Jakie są szkodniki fasolki szparagowej?
Są to najczęściej: śmietka kiełkówka, śmietka glebowa, strąkowiec fasolowy, zmienniki, mszyce i przędziorki.
