Lawenda to urokliwa roślina o kuszącym zapachu i szerokim zastosowaniu. Uprawiać lawendy pod osłonami jest popularne na południu Europy, gdzie rośliny rozciągają się na wzgórzach, będąc zarówno przynoszącą zyski hodowlą komercyjną jak i turystyczną atrakcją. Z kwiatów oraz liści lawendy robi się saszetki zapachowe, służy ona także do aromatyzowania soków, słodyczy, lodów oraz mięs. Wykorzystywana jest również w aromaterapii jako olejek eteryczny, ponieważ działa uspokajająco i nasennie. Prekursorzy pierwszych plantacji lawendy przetarli już szlak, a po ich sukcesie zaczęły pojawiać się następne hodowle.
Spis treści
Lawenda w tunelu foliowym – aromat i zysk
Rośliny dnia długiego, właśnie takie jak lawenda, potrzebują do odpowiedniego wzrostu znacznie więcej światła, aby osiągnąć pełnię potencjału. Pomimo tego ta bylina może rozwinąć się i zakwitnąć o każdej porze roku, o ile dostarcza się jej odpowiednią ilość światła. Aby zwiększyć kwitnienie lawendy (roczne sadzonki), należy ją chłodzić przez 10 tygodni w temperaturze do 5°C w tunelu jednowegetacyjnym (sezonowym). Jest to optymalna temperatura, dzięki której po przeprowadzonym procesie chłodzenia tworzy się więcej pąków, a jaryzacja zostaje skrócona.
Oprócz temperatury na jaryzację wpływa też wiek roślin. W przypadku starszych cały proces przerywa się znacznie szybciej, tak samo zresztą jak i u roślin z rozbudowanym systemem korzeniowym i rozkrzewionych. Wcześniej w tunelu foliowym należy wytworzyć odpowiednie warunki dla rozwoju lawendy. Temperatura powinna się utrzymywać na stałym i niezmiennym poziomie 20 stopni, wtedy potencjał uprawowy jest optymalny, a zawiązywane kwiatostany silne. Już temperatura o trzy stopnie wyższa hamuje wzrost, a rośliny wykształcają skarłowaciałe pędy, z których później ukształtują się słabe kwiaty.
Roślina zakwita mniej więcej po 8 tygodniach, przez ten czas potrzebuje 14-godzinnego naświetlenia. Pochmurne oraz deszczowe dni działają niekorzystnie na wegetację lawendy, jednak można temu zaradzić, doświetlając uprawę nawet zwykłymi żarówkami o mocy 150 W, zawieszonymi w taki sposób, aby dostarczały roślinom do 120 lx. Innym dobrym rozwiązanie plantatorskim w uprawie lawendy pod osłonami jest używanie żarówek żarowych, podwieszonych na łukach namiotu ogrodniczego około 2 m nad roślinami. Doświetlanie sprawia, że kwiatostany rozwijają się znacznie szybciej i gęściej, a doświetlanie ich również w trakcie jak i po jaryzacji znacznie zwiększa późniejszy plon. Istotne jest uregulowanie trybu dnia i nocy w taki sposób, aby przez całą hodowlę przebiegał w tym samym czasie i o takiej samej długości.
Ziemia pod uprawę lawendy
Gleba powinna mieć luźną strukturę oraz być wydrenowana i przepuszczalna. Innym kryterium wpływającym na korzystną wegetacje rośliny jest zawartość dużej ilości wapnia w podłożu. Odczyn podłoża optymalnego dla rośliny to ziemia zasadowa o pH w granicach między 6,5 do 7,5. Jeśli jest zbyt kwaśna, przez zwapnowanie unormujemy wspomniane parametry, natomiast w przypadku ubitej gleby należy ją użyźnić i drenować drobnymi kamieniami. Rozstaw lawendy w uprawach szeregowych to odległość do 40 cm, przy czym między rabatami z reguły tworzy się ścieżki, które ułatwiają późniejsze zbieranie kwiatów.
Nawadnianie lawendy w cieplarni
Lawenda to roślina, która jest w znacznym stopniu odporna na stresy suszy, natomiast obfite podlewanie i pozostawienie korzenia w wodzie może doprowadzić do wstrzymania procesów wegetacyjnych, a nawet obumarcia. Unikamy polewania wodą liści, gdyż może to zwiększyć szansę na pojawienie się chorób.
Nawożenie lawendy w namiocie ogrodniczym
Jest to roślina o niskich wymaganiach pokarmowych, jednakże do bujnego zawiązywania kwiatów i samego kwitnienia potrzebuje fosforu i potasu. W takcie kwitnienia raz w tygodniu lawendę podlewa się roztworem nawozowym, jako że kwiatostany rozwijają się od 2 do 3 tygodni – zabieg powtarzamy. W przypadku tej rośliny używamy włącznie nawozów wolno działających lub płynnych o niskim stężeniu.
Cięcie lawendy
Przycinanie lawendy pobudza roślinę do krzewienia. Taki zabieg powtarzamy dwukrotnie w sezonie. Pierwszy zabieg przeprowadzamy wiosną: usuwamy uszkodzone pędy oraz formujemy ją pod uprawę. Drugie ciecie przeprowadzamy w chwili rozpoczęcia zbiorów. W obu przypadkach nadaje się roślinie kulista formę, która umożliwia rozrastanie się na boki i rozwinięcie kwiatów w każdą stronę. Pierwsze cięcie przeprowadza się na wysokości do 30 cm, a boczne znacznie krócej. Następne wykonuje się cięcie na krótszych odcinkach maksymalnie do 3 cm.
Rozmnażanie lawendy
W tym przypadku uprawiający ma trzy możliwości: siew z nasion, wprowadzenie sadzonek lub odkłady.
- Siew z nasion
Najłatwiejszym sposobem jest wysiew nasion zakupionych w centach ogrodniczych lub zamówionych u zagranicznych plantatorów. Inną metodą jest ich pozyskanie z własnych upraw. Nasiona zbiera się, kiedy są suche i dojrzałe (czarne), a wysiewa w pierwszej połowie kwietnia. Wysiewa się je do skrzynek, po czym przysypuje piaskiem. Do 6 tygodni wzejdą, a wtedy przeprowadzamy jaryzację. Do tunelu wprowadzamy je, kiedy osiągną dojrzałość, zachowując odstępy między rozsadami.
- Uprawa z sadzonek lawendy
Materiał na sadzonki pobiera się z lawend silnych, które nie wykazują zmian chorobowych, oraz z młodych pędów. Odcinek powinien być zdrewniały o zbrązowiałej barwie. Następnie usuwa się nadmiar liści i zanurza się w ukorzeniaczu. Nasadzoną sadzonkę należy podlać i okryć agrotkaniną.
- Odkłady z lawendy
Wygina się łodygę i przytwierdza do gruntu, za pomocą sznurka, a w następnym roku, kiedy rozwiną się nowe korzenie, odcina się część mateczną.
