Jest to jedna z najpopularniejszych roślin przyprawowych stosowanych w kuchniach całego świata. Choć niektórzy unikają czosnku przez jego intensywny smak i zapach, to roślina posiada sporo właściwości leczniczych. Uprawa czosnku w tunelu foliowym, to tani i łatwy sposób na uzyskanie naturalnego prebiotyku, który skutecznie przeciwdziała wielu chorobom, wzmacnia odporność, hamuje rozwój bakterii oraz infekcji. Wystarczy zjadać jeden ząbek czosnku dziennie, aby w krótkim czasie odczuć jego pozytywny wpływ. Jest to wystarczająca dawka aminokwasów, saponiny, witamin, prowitamin, soli mineralnych oraz rzadkich mikroelementów, które zawarte w małej części czosnku, zastępują wiele leków z apteki. Więcej o właściwościach zdrowotnych czosnku dowiesz się z naszego artykułu “Jakie są korzyści zdrowotne czosnku“.
W tym artykule z serii poradników o uprawach pod osłonami wyjaśnimy, jak uprawiać czosnek, czym różni się czosnek zimowy od wiosennego, jak sadzić, pielęgnować oraz kiedy wykopać czosnek z ziemi, aby był smaczny i pożywny.
Spis treści
Kiedy sadzić czosnek?
Czosnek sadzi się w dwóch cyklach, na wiosnę oraz jesień.
Czosnek ozimy
Czosnek ozimy, sadzony jesienią w październiku lub na początku listopada, nie wykształca pędów kwiatowych i wytwarza mocny system korzeniowy. Zimuje w zagonach, a na wiosnę wschodzi. Odmiany zimowe wykształcają większe główki i dojrzewają znacznie wcześniej niż odmiany jare. Osiągają do 120 cm wysokości, osiągając nawet do 90 g w cebuli.
Czosnek posadzony jesienią zbiera się w lipcu.
Czosnek wiosenny
Czosnek jary sadzi się na wiosnę już w marcu bądź na początku kwietnia w zależności od warunków pogodowych.
Czosnek sadzony wiosną zbiera się w sierpniu.
Uprawa czosnku
Jak sadzić czosnek?
Gleba
Czosnek to roślina odporna na niskie temperatury, w fazę ponownego wzrostu przechodzi już przy 3°C. Do poprawnej wegetacji potrzebuje stanowiska nasłonecznionego, choć da się go prowadzić w półcieniu. Jako roślina jednoroczna cechuje się słabo rozwiniętym systemem korzeniowym. To zaś przekłada się na wysokie wymagania względem gleby oraz względem wody. Czosnek potrzebuje ziemi wilgotnej, ciepłej oraz zasobnej w próchnicę oraz składniki pokarmowe. Optymalnym odczynem do rozwoju rośliny jest obojętny o pH około 6,8.
Sadzenie
Ząbki czosnku ozimego wysadza się w namiocie ogrodniczym w październiku, a jarego końcem marca lub początkiem kwietnia. Ząbek wkładamy do wgłębienia na 5 cm, tak aby szpiczasta końcówka była skierowana do góry, po czym przykrywamy kilkucentymetrową warstwą ziemi.
Ściółkowanie
Zabiegiem, który korzystnie wpływa na plon, jest ściółkowanie gleby. Jako że jadalna część rośliny znajduje się po ziemią, głównym czynnikiem wpływającym na jakość czosnku jest stan podłoża. Rozłożona warstwa ściółki chroni glebę przed wysychaniem oraz ogranicza rozwój chwastów. Równie ważne jest nawadnianie w trakcie uprawy, przeschnięta ziemia bowiem sprawia, że roślina będzie narażona na porażenia chorobami i ataki szkodników.
Uprawa współrzędna – czosnek
Czosnek jest uniwersalną roślina w uprawie współrzędnej. Sadzi się go, aby zapobiegał chorobom pasożytniczym wywołanym przez grzyby. Jego intensywny zapach odstrasza znaczną część szkodników. Dobrym zestawieniem będzie posadzenie czosnku w sąsiedztwie marchwi, ogórka, pomidorów i sałaty. Nie zaleca się łączyć go na jednym stanowisku z warzywami strączkowymi (fasolą, grochem) oraz kapustnych, jak kalafior i brokuł. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby uprawiać go wewnątrz tunelu, obok krzewów i drzew owocowych.
Zmianowanie
Należy unikać uprawiania go rok w rok na tym samy stanowisku oraz po innych cebulowych. Takie działanie może doprowadzić do rozwoju chorób i szkodników, które pojawiają się na tejże rodzinie roślin. Również sadzenie go po warzywach, które pochłaniają dużo składników pokarmowych, prowadzi do niskich plonów.
Przedplon
Dobrym przedplonem dla czosnku jest groch, fasola oraz wszelkie rośliny motylkowe .
Pielęgnacja czosnku
Jak już wspominaliśmy, czosnek ma wysokie wymagania względem ziemi oraz wody, dlatego konieczne jest systematycznie nawadnianie oraz spulchnianie gleby. Podobnie jak w przypadku każdej rośliny należy systematycznie usuwać chwasty oraz stale obserwować uprawę. W chwili pojawienia się patogenów albo agrofagów należy najpierw je rozpoznać, po czym zastosować odpowiedni środek dopasowany do etapu wegetacyjnego.
Aby zwiększyć plon, należy usuwać pędy kwiatowe – umożliwi to czosnkowi rozwijanie cebuli zamiast szczypioru.
Nawożenie czosnku
Aby nawozić czosnek, można używać nawozów organicznych, kompostu, nawozów zielonych, obornika oraz biohumusu. Stosując nawozy mineralne, należy pamiętać, że czosnek wyłącznie częściowo toleruje chlorki. Wybierając więc nawóz mineralny, należy kupić rodzaj o niskiej ich zawartości.
Zbiory czosnku
Jeśli liście na czosnku jesiennym brązowieją, oznacza to, że nadeszła pora zbiorów. Kiedy ponad połowa liści osiągnęła ten stan, to znak, że są już w pełni dojrzałe. Warzywo gotowe do zbioru powinno mieć twardą główkę oraz od 3 do 5 ząbków osłoniętych łuską o pergaminowej barwie. W suchy oraz słoneczny dzień wykopuje się czosnek, delikatnie go podważając, aby nie uszkodzić samej główki. Skutecznym rozwiązaniem przedłużającym jego wytrzymałość na przechowywanie jest otrzepanie go z ziemi i zawieszenie w powietrzu na co najmniej 3 dni. Naturalnie przesuszony cechuje się dłuższym terminem przydatności.
Przechowywanie czosnku
Aby przechowywać czosnek przez wiele miesięcy, należy umiejscowić go w ciemnym, chłodnym i wentylowanym pomieszczeniu, gdzie wilgotność będzie utrzymywać się na poziomie 70 %. Najlepiej gdy temperatura nie przekracza 5°C. Przechowując czosnek w ten sposób wydłużymy okres jego przydatność do spożycia oraz będzie można go wykorzystać jako materiał siewny.
