Tunel foliowy to konstrukcja pozwalająca na uprawę roślin, które normalnie byłyby niedostępne. Choć zawsze istnieje możliwość prowadzenia egzotycznej plantacji plenerowo, to wiąże się to z dużym ryzykiem niepowodzenia. Dlatego też rośliny ciepłolubne, podatne na przymrozki i niskie temperatury pielęgnuje się pod osłonami. Jedną z roślin która coraz częściej podbija cieplarnie to aktinidia czyli mini kiwi.
Tym razem w poradniku Krosagro o “uprawie pod osłonami” opowiemy jak uprawiać mini kiwi w tunelu.
Spis treści
Co to jest aktinidia?
To drzewiaste pnącze, które w drugim roku po sadzeniu zaczyna owocować. Atrakcyjne białe kwiaty rozwijają się w maju, to właśnie z nich powstaną owoce,które wielkością przypominają agrest (od 3 do 4 cm), zaś smakiem swój imienny odpowiednik. Sama roślina dorasta do 5m, natomiast odmiana ostrolistna jest trzy razy większa.
Zielone, smaczne mini kiwi można spożywać razem ze skórką, jest idealnym składnikiem sałatek owocowych, dżemów, przecierów, kompotów oraz dodatkiem do ciast. Do tego jest obfite w wartości odżywcze i prozdrowotne.
Zawierają wiele cennych witamin A, B, K oraz olbrzymie ilości C, do tego dojrzałe owoce są pełne soli mineralnych, kwasów, błonnika i innych wartościowych substancji odżywczych. Warto się nimi zajadać, szczególnie jesienią, kiedy jest się szczególnie narażonym na osłabienia, infekcje i przeziębienia.
Wymagania uprawowe mini kiwi
Warto zaznaczyć, że większość opracowań o uprawie aktinidii ma odmienne zalecenia. Otóż wiąże się to z tym, że sporo książek jest pisane przez zagranicznych autorów, którzy nie uwzględniają polskich warunków i wymagań rośliny w tymże klimacie.
Aktinidia ostrolistna, na której skupimy się w poradniku, do rozwinięcia owoców potrzebuje 150 dni bez przymrozków. Choć na wielu stronach mówi się o jej mrozoodporności, to jest to tylko częściowa prawda. Otóż sama roślina jest wstanie wytrzymać skrajne temperatury, jednak pąki, kwiaty i jednoroczne gałęzie już nie.
- Uprawa
Istotną informacją jest to że większość aktinidii to rośliny dwupienne, które do wytworzenia owoców potrzebują odmiany męskiej i żeńskiej. Do zapylenia kwiatów oprócz obu płci, potrzebny jest jeszcze ruch powietrza. Cyrkulację w cieplarni otrzymuje się podnosząc wywietrzniki boczne lub dachowe, które są standardowym wyposażeniem tunelu foliowego wielowegetacyjnego. Na każde 8 sadzonek żeńskich powinno przypadać 5 męskich, innym rozwiązaniem jest wybór odmian obupłciowych – samopylnych.
- Stanowisko
Jako że jest to roślina ciepłolubna, dobrze jeśli będzie wystawiona na promienie słoneczne jak najdłużej. Dorosła roślina jest w stanie wytrzymać temperaturę do -30°C, choć żaden ogrodnik nie wystawiłby jej na takie warunki. Z całą pewnością ograniczyłoby to jej wegetację przez najbliższe sezony. Sadzonki należy chronić pod osłoną, gdyż te swoją odporność zyskują z czasem. W końcu pierwsze etapy rozwoju decydują o tym, jak mini kiwi będzie plonować w przyszłości.
Gleba
Podłoże powinno być żyzne, bogate w składniki odżywcze, a także przepuszczalne. Dzięki temu rozwój będzie prawidłowy, roślina będzie się piąć do góry po tyczce, a system korzeniowy korzystnie się rozwinie. Ważne, aby ziemia w cieplarni była wilgotna, lecz nie mokra oraz dobrze zdrenowana. Optymalny odczyn to kwasowy, a pH powinno oscylować między 5 a 6,5
Sadzonki mini kiwi
Aktinidia rozwija się powoli, dlatego o wiele lepiej wykorzystać 2 lub 3 letnie sadzonki niż prowadzić od nasion. Młode rośliny wprowadzamy do gleby na taką samą głębokość na jakiej rosły wcześniej, ważne, aby doły były wypełnione kompostem lub obornikiem. Podczas gorącej pogody oraz w pierwszych miesiącach wzrostu mini kiwi potrzebuje dużej ilości wody.
- Rozstaw
Aktinidie można prowadzić jak rośliny ozdobne, wtedy pozostawia się je dowolnemu wzrostowi. Od czasu do czasu należy je przycinać, aby nie uległy nadmiernemu zagęszczeniu. W ten sposób prowadzone mini kiwi będzie owocować o wiele później i obrodzi mniejszą ilością owoców, które również będą słabszej jakości.
Bardziej optymalnym sposobem, dającym o wiele więcej owoców jest prowadzenie rośliny na konstrukcjach w kształcie litery “T”. W hobbystycznym tunelu foliowym można ją prowadzić po sznurkach zawieszonych na łukach konstrukcji ogrodniczej. W tym przypadku sadzi się ją co 40 cm w rzędzie, zachowując odległość między nimi od 80 do 130 cm.
Pielęgnacja aktinidii
Pierwsze 3 lata, poświęca się na kształtowanie rośliny tak, aby pnącza swobodnie rozwijały się na podporach, mini kiwi było oświetlone przez promienie słoneczne, a zbiory owoców były ułatwione. Warto pamiętać, że aktinidia jest długowieczna, może się rozwijać przez 50 lat. Dlatego też dla swojej wygody oraz zdrowia rośliny należy ją systematycznie przycinać.
Podczas cięcia trzeba brać pod uwagę to, że dopiero 2 i 3 letnie pędy dają owoce, a pąki zawiązują się przy 8 liściach, które rozwinęły się w roku poprzednim. W styczniu, lutym lub na przełomie obu miesięcy skraca się zdrowe oraz silne pędy od 10 pąku. Te mocno zagęszczające roślinę tzw. wilki (niedające owoców) usuwa się w lecie, aby nie zaciemniały reszty pnączy.
- Zbiór owoców
Mini kiwi wypuszcza optymalne owoce z reguły w 4 roku od sadzenia. Gdy osiągną wielkość do 2,5 cm są gotowe do zbioru, wtedy nie należy zbyt długo zwlekać. Miękka skórka jest podatna na uszkodzenia, a mini kiwi odpada od pnączy. Dlatego też, kiedy roślina zacznie owocować, warto ją cykliczne doglądać, aby zebrać plon.
Z jednej aktinidii można mieć nawet 20 kg owoców!