Delikatny smak kalafiora sprawia, że wiele osób decyduje się na jego uprawę. Warzywo podczas wegetacji powinno mieć stały poziom ciepła, wtedy ogrodnik ma pewność, że zebrany plon będzie w pełni rozwinięty oraz obfity. Oprócz walorów smakowych roślina ma sporo właściwości prozdrowotnych, co jeszcze bardziej zachęca do znalezienia dla niej stanowiska w cieplarni.
W tej części poradnika Krosagro z serii “co uprawiać w tunelu foliowym” opowiemy, jak krok po kroku sadzić, pielęgnować i kiedy zbierać kalafiory.
Spis treści
Co to jest kalafior?
To dość szczególne warzywo, ponieważ nie występuje naturalnie w przyrodzie, a jest hybrydą kilku roślin. W porównaniu do roślin, które były uprawiane przez wieki, kalafior nie ma tak rozbudowanej historii. Nie zmienia to faktu, że roślina cieszy się sporą popularnością, jest wykorzystywana zarówno w drogich restauracjach oraz jako częsty element domowych obiadów. Różnorodność form i kształtów zachęca do kulinarnych eksperymentów, a właściwości prozdrowotne do wprowadzenia rośliny do swojej diety.
Kalafior składa się ze zwartej róży, pełnej mięsistych pędów kwiatowych rozkładających się na boki. Co ciekawe, oprócz standardowego białego koloru kalafior może być kremowy, zielony, a nawet fioletowy. Kształt różyczek może przybierać formy wypukłe, kuliste lub spłaszczone. Wybierając spośród tak wielu wariantów, nietrudno o znalezienie odmiany dostosowanej do naszych potrzeb, smaku i tunelu foliowego.
Sam kalafior, w porównaniu do innych roślin kapustnych, jest rośliną jednoroczną. W tym czasie wytwarza pełen liści pęd główny, który po pewnym czasie (80 do 130 dni) przestaje się rozwijać, a wytwarza zwarte róże (formowanie trwa około 20 dni). Róża stanowi część użytkową, którą wykorzystuje się do przygotowania dań.
Wymagania uprawowe kalafiora
- Stanowisko
Roślina preferuje stanowisko słoneczne, jednakże na etapie wytwarzania róż dobrze pokryć mini tunel foliowy materiałem cieniującym. Kwiaty wystawione na nadmiar słońca z czasem żółkną, a roślina daje mniejszy plon. Można również wykorzystać folię dyfuzyjną, która zadziała podobnie jak ekrany cieniujące. Kalafiory nie przepadają za zbyt wysokimi temperaturami, dlatego konieczne będzie wietrzenie tunelu ogrodowego. W jednowegetacyjnych cieplarniach wystarczy uchylić drzwi z obu stron konstrukcji, natomiast w wielowegetacyjnych szklarniach podwinąć rolety. Kalafior wystawiony na wysokie temperatury będzie szybko rozkwitał, jednak jego róże będą kruche i rozsypujące. Optymalna temperatura do przebiegu wegetacji waha się między 15 a 20°C.
- Gleba
Będąc rośliną z płytkim systemem korzeniowym, kalafior do poprawnego wzrostu potrzebuje gleby zasobnej, bogatej w próchnicę, mikro- i makroskładniki, a szczególnie w wapń, o pH lekko kwaśnym lub obojętnym (6,5-7,5). Ważne, aby podłoże dobrze zatrzymywało wodę. W czasie formowania się róż wilgotność podłoża powinna wynosić między 75% a 80%. Przy wyższym lub niższym stężeniu roślina częściej choruje, wykształca mniejsze różyczki, które są źle wybarwione. Warto pamiętać, żeby nie wybierać stanowiska po roślinach kapustnych, wtedy zwiększa się ryzyko na pojawienie agrofagów i patogenów, które występują przy tej samej rodzinie roślin. Kalafior można uprawiać po grochu, bobie, a także ziemniakach.
- Nawożenie
Kalafior ma spore wymagania pokarmowe, dlatego jeszcze przed samą uprawą warto zasilić ziemię obornikiem lub kompostem. Nawozy dostarczane roślinie powinny zawierać bor i molibden, które mają spory wpływ na prawidłowy rozwój kalafiora. Oczywiście ilość składników warto oprzeć na podstawie wcześniejszej analizy gleby w cieplarni. Niepoprawne dawki, a zwłaszcza ich zbyt duża ilość, działa na szkodę warzywa, gdyż jest ono bardzo czułe na przenawożenie.
Sadzenie, rozstaw i rozsada kalafiora
Kalafior zwykle uprawia się z rozsady, tą zaś można kupić już gotową lub przygtować w tunelu foliowym. Czas jej produkcji to około 6 tygodni. Wybierając wczesne odmiany warzywa, nasiona przygotowuje się już w lutym. Te wysiewa się do skrzynek, po 2 tygodniach trzeba przesadzić do doniczek. Podczas całego etapu tworzenia rozsady warto starać się utrzymać temperaturę między 18 a 22°C, a po wschodach od 14 do 16°C. W tym może pomóc nam mini tunel foliowy, ustawiony wewnątrz pełnowymiarowej szklarni. Na kilka dni (7-10) przed wprowadzaniem młodych roślin na miejsce stałe do namiotu ogrodowego, warto podlać glebę roztworem (0,1%) molibdenianu amonu lub sodu. Zapobiega to wykręcaniu się liści, co prowadzi do zaniku blaszek liściowych, a ma wpływ na zawiązanie się róż. Jeszcze przed przesadzeniem rozsadę warto zahartować, wystawiając ją na zewnątrz, zmniejszając nawadnianie oraz często wietrząc. Rozsada będzie wtedy silna i zdrowa.
Rozsadę na letnie uprawy kalafiora, lub poplonową, można stworzyć na rozsadniku w cieplarni. Po zasianiu dobrze okryć kalafior agrotkaniną, przyśpiesza to wschody, a także daje dodatkową ochronę przed szkodnikami atakującymi rośliny kapustne. Letnią rozsadę sieje się w kwietniu. a już w maju powinna znaleźć swoje stałe miejsce w cieplarni. Jesienna przygotowuje się z kolei do połowy maja, a w czerwcu przenosi do szklarni foliowej. Poprawna rozsada to taka, która ma rozwinięte 5 albo 6 liści, jest krępa oraz zdrowa. Przed sadzeniem należy obficie podlać wschody, aby w łatwy sposób bez uszkodzeń wyciągać siewki z doniczek.
Rośliny sadzi się w rzędach oddalonych od siebie o 50 cm, zachowując odstęp między roślinami do 60 cm. Kalafiory letnie oraz jesienne można sadzić w bardziej zwartym szyku, 45 cm między rzędami i 35 cm między roślinami.
Pielęgnacja kalafiora
Odchwaszczanie – przez wzgląd na płytki system korzeniowy kalafiora należy wystrzegać się sytuacji, kiedy w jego towarzystwie rozwiną się chwasty. Konkurencyjne rośliny mogą zagłuszyć plon główny, a wtedy zbiory będą kilkakrotnie mniejsze. W mini tunelu foliowym, choć niepożądanych chwastów jest znacznie mniej, istnieje szansa na ich przeniknięcie, dlatego w chwili ich pojawienia się, trzeba je niezwłocznie usunąć.
Bielenie kalafiora – aby zachować zbite i śnieżnobiałe róże, przykrywa się je liśćmi, aby nie żółkły od nadmiaru światła. W tym celu nadłamuje się trzy z nich, tak aby w poziomie zasłaniały cenny środek. Innym sposobem jest wiązanie liści za pomocą sznurka, tak aby nie rozkładały się na boki. Istnieją również odmiany, które same z siebie okrywają róże wewnątrz, a więc nie jest konieczne ich wyginanie. Na uprawach kalafiora pod osłonami stosuje się również agrotkaninę która pełni rolę przykrycia przed słońcem.
Podlewanie – płytki system korzeniowy kalafiora sprawia, że ogrodnik musi pilnować, aby wewnątrz tunelu foliowego panowała odpowiednia wilgotność gleby i powietrza. Najwięcej uwagi roślina potrzebuje podczas wiązania i rozwijania róż, wtedy też dostarcza się jej najwięcej wody. Przy czym warto pamiętać, żeby nie przesadzić z podlewaniem, gdyż nadmiar prowadzi do skarlowacenia róż.
Termin zbioru kalafiora
Jest zależny od wybranej odmiany. Sezon trwa od kwietnia aż do pierwszych przymrozków. W tym czasie kiedy tylko kalafior rozwinie rozetę róż, roślina jest gotowa do zebrania. Nie warto zbyt długo z tym zwlekać, gdyż z czasem róże żółkną i stają się mniej zwarte, co znacznie pogarsza ich smak i zmniejsza wartość handlową. Cały proces dobrze przeprowadzać rano, wtedy to kalafior jest najbardziej soczysty i jędrny. Ścina się je przy samej ziemi za pomocą ostrego noża. Aby wydłużyć czas ich zdatności po ścięciu, warto zostawić liście. To znacznie zwiększa ich termin przydatności. W chwili kiedy zaczną żółknąć, ich zdolność do przechowywania się kończy Można wtedy je oczyścić, pokroić i zamrozić.
