Jarmuż to roślina kapustna, która wraca do łask, coraz częściej lądując na domowych talerzach. Uprawiana była już w starożytności, a z czasem rozprzestrzeniła się po całej Europie. Przez długi czas zapomniana, dzięki swoim wartościom odżywczym i zdrowotnych jarmuż zaliczono do superfood. Dodawany do napojów energetycznych, doceniany przez dietetyków i blogerów jest wykupywany z warzywnych półek już w chwili, kiedy się na nich pojawi.
Roślina zawiera szereg witamin (C, B1, B2, E, K, PP, A), znaczne ilości mikro- i makroelementów, łatwo przyswajalne białko oraz kwas foliowy. W Polsce warzywo dopiero niedawno stało się popularne, wiele osób uważa bowiem, że inne kapustne są znacznie smaczniejsze. Odpowiednio przygotowany jarmuż jest nie tylko smaczny, ale i atrakcyjnie wygląda. Nadaje się do zup, surówek, sałatek, tart oraz jako składnik koktajli. Na wiosnę młode przyrosty są pierwszymi jadalnymi warzywami, nadającymi się bezpośrednio do spożycia. Wśród zalet rośliny jest również to, że jej uprawa w tunelu foliowym jest bardzo łatwa, a warzywo nie jest wymagające.
Jarmuż – wygląd
Ciemnozielone lub fioletowo – zielone liście rośliny tworzą rozłożystą rozetę. Niektóre z odmian mogą sięgać do 90 cm oraz osiągać nawet taką średnicę. W pierwszym roku uprawy na solidnej łodydze pojawiają się grube karbowane liście, w drugim pojawiają się kwiaty oraz nasiona. Jako że jest to roślina dwuletnia, po pojawieniu się kwiatostanów oraz zawiązaniu nasion zbiera się je jako materiał na następną uprawę.
- Wymagania uprawowe
Jarmuż to roślina łatwa do uprawy w tunelu foliowym, ma niskie wymagania uprawowe oraz dobrze radzi sobie nawet w nieogrzewanych namiotach ogrodniczych. Cechuje się wyjątkową odpornością na niskie temperatury, jednak należy chronić warzywo przed wysuszającym wiatrem. To właśnie ten czynnik pogodowy zagraża roślinie najbardziej, jednak osłona z folii w pełni ochroni jarmuż przed wysychaniem. Jeśli chodzi o glebę, pełny potencjał wegetacyjny zyskuje na podłożach lżejszych, piaszczysto-gliniastych, a co najważniejsze – odpowiednio wilgotnych.
- Nawożenie
Po zastosowaniu obornika jarmuż może być uprawiany już w pierwszym roku na glebach ubogich, a na żyznych już w drugim roku po jego zastosowaniu. Wprowadzając go na stanowisko w tunelu foliowym, warto wcześniej wzbogacić ziemię nawozem mineralnym z dodatkiem potasu. Należy ostrożnie wprowadzać azot, roślina – zresztą jak każda kapustna – jest wrażliwa na przenawożenie tym pierwiastkiem. Zalecane dawki poszczególnych składników na 1 ha wynoszą: 150 kg N, 50-100 kg P2O5, 200-240 kg K2O, 140 kg CaO. Warzywo może być uprawiane bezpośrednio po wszystkich warzywach, za wyjątkiem kapustnych.
- Metody uprawy
Najlepszym rozwiązaniem jest rozpoczęcie uprawy z rozsady, roślina z siewu wymaga wiele czasu na osiągnięcie dojrzałości oraz sporo prac pielęgnacyjnych. Hodowle zaczyna się na wiosnę, wysiewając ją do rozsadnika w maju lub w drugiej połowie czerwca. Należy zaprawić młode rośliny, aby zwiększyć ich odporność na zgorzel siewek. W chwili osiągnięcia wysokość 15 cm, wprowadza się je do tunelu ogrodniczego, zachowując rozstaw do 70 cm między rzędami oraz 50 cm szeregowo. Jak już zostało wspomniane, jest to roślina odporna, tak więc wszelkie straty siewek są minimalne.
Patogeny i agrofagi
Rośliny kapustne mają sporo zagrożeń ze strony szkodników i chorób, jarmuż na tle tejże rodziny jest bardziej odporny na patogeny. Największe szkody czynią mszyce, które mogą zniszczyć większą część warzywa. Aby temu zapobiec, należy obserwować i reagować na wszelkie zmiany oraz porażenia chorobami. Odpowiednio dostosowana dawka środka ochrony roślin zniszczy siedlisko agrofagów, wpierw jednak warto poznać rodzaj owada, który zaatakował jarmuż.
Jarmuż – zbiór
Wyjątkowa odporność jarmużu na mróz umożliwia przeprowadzenie zbioru również zimą. Liście stają się smaczniejsze i delikatniejsze po przemrożeniu, dlatego aby zyskać warzywo o sporych walorach smakowych, warto zebrać je po pierwszych przymrozkach. Należy unikać chłodnych i wysuszających wiatrów, które mogą doprowadzić do obumarcia rośliny, aby zwiększyć żywotność można okryć ją na zimę słomą, choć jeśli uprawia się ją pod osłoną, taki zabieg nie jest konieczny. Liście nie nadają się niestety do dłuższego przechowywania, należy je zbierać bezpośrednio przed przygotowaniem do spożycia.