Dynia jest bardzo rozpoznawalnym warzywem, drylowanym i używanym jako dekoracja w czasie Halloween. Uprawiać dynia w tunelu foliowym w Polsce nie jest tak popularna jak w zachodnich krajach, gdyż częściej wybiera się tutaj patisony, kabaczki lub cukinię. W porównaniu do wymienionych dynia olbrzymia ma o wiele więcej wartości odżywczych, a dodatkowo można ją przechowywać przez kilka miesięcy i w dalszym ciągu będzie jadalna. Uprawa tej rośliny jest niezwykle łatwa, gdyż można ją siać prawie w każdym typie gleby. Jako roślina ciepłolubna oraz bujnie rosnąca potrzebuje do wzrostu słonecznego sezonu wegetacyjnego oraz ochrony przed niskimi temperaturami. Uprawiać dynia w tunelu foliowym zagwarantuje jej odpowiednie warunki do rozwoju, dzięki czemu otrzymamy pokaźnych rozmiarów warzywo, o smacznym miąższu i pożywnych pestkach.
W tej części poradnika o uprawach w tunelu foliowym, przybliżmy krok po kroku hodowlę dyni w namiocie ogrodniczym.
Spis treści
Wartości odżywcze dyni
Dynia olbrzymia posiada spore ilości α- i β-karotenu oraz witaminę C, B1, B2, PP oraz dużo soli mineralnych – fosforu, potasu, żelaza, wapnia i magnezu. Cenione są odmiany o pomarańczowym miąższu, które mają najwięcej karotenu – ten składnik działa utleniająco, wspiera organizm w walce z nowotworami oraz chorobami krążenia. Działa również łagodząco i regenerująco na układ pokarmowy i wątrobę. Jest jednym z najliczniej występujących dodatków dla odżywek dla dzieci, wystarczy sięgnąć po któryś z produktów, a prawie zawsze pojawia się tam dynia.
Charakterystyka dyni
Dynia zwyczajna to roślina płożąca, której pędy osiągają nawet do 12 m długości. Ma duże liście o owłosionych brzegach, zaś korzenie przybyszowe przyczepiają się do podłoża, rozchodząc się po ziemi. Żółte bezwonne kwiaty pojawiają się od czerwca do września, żeńskie wyrastają pojedynczo, zaś męskie pęczkami na bokach liści. Owoce są z reguły bardzo duże, o kulistym gruszkowato-cylindrycznym kształcie. Wszystko zależne jest od odmiany, ponieważ równie dobrze mogą być dyskowate. Zewnętrzna cześć owocu okryta jest pomarańczową grubą skorupą, zaś miąższ ma konsystencję włóknistą. Wewnątrz znajdują się liczne białe nasiona.
Wśród odmian warto wyróżnić dynię bezłupinową. Jej nasiona nie posiadają łupiny, więc jest zdatna do spożycia lub do wykonania przetworów nawet bez większego okrawania. Natomiast dynia makaronowa w trakcie gotowania rozpada się na drobne podłużne kawałki, przypominające spaghetti. Oprócz jadalnych odmian sadzi się również dynie ozdobne. Stosuje się je jako element designu domu lub ogrodu. Ich owoce nie są jadalne, jednak idealnie sprawdzają się jako dekoracja stołów czy element wystroju witryn sklepowych. Ich pnącza można wykorzystać, aby stworzyć ciekawą ścianę zieleni, która osłoni część ogródka.
Uprawa dyni w tunelu foliowym
Dynia jest rośliną ciepłolubną, o niskiej tolerancji na chłód, a mróz uszkadza roślinę. Optymalna temperatura dla wzrostu warzywa to 25°C, zaś minimalna – nie wstrzymująca wegetacji to – 8°C. Gleba powinna być żyzna i przepuszczalna, szybko nagrzewająca się, o odczynie obojętnym oraz zwięzłej strukturze. Uprawiając dynię w namiocie ogrodniczym, sieje się po 2 nasiona w rozstawie 60 x 60 w przypadku małych odmian, zaś dynia olbrzymia potrzebuje dużo miejsca, dlatego zaleca się rozstawy 100 x 120. Rośliny rozmieszcza się naprzemiennie lub w formie szachownicy. Nasiona kiełkują do 8 dni, w tym czasie należy zadbać, aby w cieplarni utrzymywała się stała temperatura na poziomie 12°C.
Przez całą hodowlę należy intensywnie podlewać dynię, wszelkie niedobory w wodzie sprawiają, że owoc jest mniejszy. Jest to spowodowane tym, że roślina ma płytki system korzeniowy oraz duże, rozłożyste liście. Przy korzystnych warunkach kwitnienie zaczyna się do 60 dni od siewu, należy usuwać wszelkie zawiązki owoców, pozostawiając do 4, a pędy boczne usuwać, kiedy osiągną 50 cm.
Uprawa dyni z rozsady w tunelu ogrodowym
Rozsadę przygotowuje się w bloku ogrodniczym, wypełnia się 2/3 doniczki ziemią, po czym wysiewa do nich po dwa nasiona. Taką metodę możemy zacząć już w kwietniu. Po wschodzie uszczykuje się słabsze siewki, a kiedy wyrosną poza naczynie, dosypuje się ziemi. Do wnętrza cieplarni roślinę wprowadza się w pierwszej połowie maja, w porównaniu do uprawy plenerowej ma o wiele lepsze warunki. W uprawach pod osłoną roślina chroniona jest przed wysuszającym wiatrem oraz śmiertelnymi dla dyni przymrozkami.
Zmianowanie dyni
Dynia nie jest wrażliwa na przedplon, może być uprawiana po wszystkich roślinach oprócz dyniowatych. Samo warzywo pozostawia stanowisko wolne od chwastów i o dobrej strukturze, sama stanowi dobry przedplon do następnych roślin. Duży rozstaw umożliwia jednocześnie uprawę współrzędną z kalafiorami, kapustą, cebulą oraz wieloma innymi.
Pielęgnacja dyni w namiocie ogrodowym
Dynie cechują się długimi, pnącymi się pędami, które rosną nawet na kilka metrów, intensywnie się rozgałęziając. Dwie najpopularniejsze metody prowadzenia pędów to pozwolenie im na położenie się i rozwijanie na ziemi lub prowadzenie na pergolach. W przypadku wspierania na drabinkach należy podwiązywać owoce.
Przycinanie dyni
Wielometrowe pędy należy przycinać, gdyż jest to roślina silnie się pnąca, jest w wstanie zgarnąć dla siebie kilka metrów kwadratowych namiotu foliowego. W tunelach foliowych należy pilnować, aby dynie nie zajęła zbyt dużo przestrzeni. Długie pędy nie są równoznaczne z dużymi owocami.
Skutki przycinania dyni
- Znacznie polepsza się rozkrzewienie
- Owoce stają się większe
- Ograniczenie rozprzestrzeniania się rośliny
Pierwsze cięcie należy przeprowadzić w drugiej połowie czerwca lub początkiem lipca. Pędy ucina się nad 6 liściem. Następne wykonuje się w sierpniu po pojawieniu się owoców pod, które podkłada się słomę (pozostawienie jej sprawia, że dynia będzie bardziej kształtna i wybarwiona), tniemy wtedy pęd do 3 liści za owocem.
Przycinanie należy przeprowadzać w słoneczne dni, podczas wietrzenia tunelu foliowego. Zmniejsza to szansę na rozwinięcie się chorób grzybowych. Ran nie trzeba w żaden sposób zabezpieczać, o ile zostały poprowadzone równo za pomocą ostrego sekatora i niepostrzępione.
Zbiór i przechowywanie
Owoce, które będą przechowywane, należy pozostawiać jak najdłużej na roślinach, zbiór należy jednak przeprowadzić przed pierwszym przymrozkiem. Dynie należy przygotować przed składowaniem, w tym celu wystawiamy ją na około dwa tygodnie na słońcu. Dzięki temu skórka twardnieje. Miejsce na takie magazynowanie powinno być suche i ciepłe, a temperatura nie powinna spadać poniżej 10 °C.
