Czosnek to roślina, bez której nie potrafimy wyobrazić sobie polskiej kuchni, także amatorzy orientalnych smaków, muszą mieć go na podorędziu. To właśnie z terytorium Chin oraz Indii przywędrował do Europy, w Polsce zagościł na przełomie XII i XIII wieku. Od razu zyskując na popularności. Niektórzy nie przepadają za jego wyrazistym smakiem i aromatem. Każdy natomiast zna jego walory zdrowotne i przyzna, że jest on niezwykle przydatny. Ponieważ działa jak naturalny antybiotyk przy infekcjach górnych dróg oddechowych oraz przeziębieniach. Czosnek zawiera ponad 100 substancji aktywnych. Mikro i makro elementów takich jak wapń, mangan, fosfor, selen, witaminy z grupy B oraz C. Najważniejszą substancją, która zawarta jest w tej niezwykłej roślinie. Jest organiczny związek siarki, czyli allicyna, która wspiera układ krwionośny. Ma działanie przeciwdrobnoustrojowe, pomaga obniżyć cholesterol i wspiera odporność organizmu.
Jednym słowem nieważne czy kierują nami walory kulinarne, zdrowotne, a być może finansowe, uprawa czosnku pod osłonami to świetny pomysł. Możemy połączyć także przyjemne z pożytecznym. Uprawiając czosnek na własny użytek oraz znaleźć źródło zbytu i zacząć go sprzedawać. W ten sposób upieczesz dwie pieczenie przy jednym ogniu. Uprawa czosnku jest niezwykle prosta, jest to bowiem mało wymagająca roślina. A jej pielęgnacja ogranicza się w zasadzie do spulchniania gleby wokół niej. Ściółkowania ziemi słomą oraz oczywiście podlewania w czasie suszy.
Ponieważ prawie każde gospodarstwo domowe używa czosnku, zawsze jest na niego popyt. Rozważ wszystkie możliwości oraz korzyści, jakie może zaoferować Ci uprawa tej wszechstronnej rośliny.
Spis treści
Jaką odmianę czosnku wybrać?
Istnieją różne odmiany czosnku, które różnią się smakiem, zwłaszcza stopniem ostrości, a także wyglądem i gramaturą. Dobrze jest poznać najpopularniejsze odmiany i wybrać te cieszące się największym popytem, ważne jest również, aby wybrany przez nas typ był dobry w przechowaniu. Oto kilka odmian, na które powinieneś zwrócić szczególną uwagę:
Blanc de Lautrec
Jest to francuska odmiana czosnku, uprawiana w rejonie Lautrec (Midi-Pireneje), bogatym w gliniaste wysokowapienne gleby. Roślina stała się tak bardzo emblematyczna dla tej części Francji, że hodowcy postarali się, aby włączono ją na europejską listę produktów o chronionym oznaczeniu. Kwiatowa łodyga Blanc de Lautrec produkuje kiście, a nie tradycyjne warkocze i prezentuje się niezwykle dekoracyjnie. Cechą charakterystyczną odmiany Blanc de Lautrec jest jego słodkawy, wysublimowany smak oraz różowy kolor. Odmiana ta jest polecana, w komercyjnej sprzedaży ze względu na możliwość długotrwałego przechowywania, nawet przez pół roku (roślina ma również przedłużony okres schnięcia co najmniej 15 dni). Czosnek Blanc de Lautrec sadzi się od początku grudnia do końca stycznia, zbiory zaś zaczynają się w czerwcu.
Czosnek Rocambol
Odmiana Rocambol pochodzi z Hiszpanii, nazywana jest zamiennie czosnkiem słonia. Nazwę tę zawdzięcza swoim wyjątkowo dorodnym. Wręcz ogromnym rozmiarom, jego ząbki kilkukrotnie przewyższają tradycyjne odmiany. Osiągające nawet 80 cm liście i wysoka, gruba łodyga, bardzo przypominają pora. Rocambol jest prawdziwym rarytasem dla miłośników dobrej kuchni. Ponieważ ta wyjątkowa odmiana łączy w sobie cechy cebuli i czosnku. A jego walory smakowe również balansują na granicy tych dwóch gatunków. Czosnek słonia jest tajemniczą i trudną do skwalifikowania rośliną. Cieszy się jednak wielkim powadzeniem z uwagi na rozmiar. Atrakcyjny wygląd oraz delikatniejszy od większości odmian smak i zapach. Uprawa czosnku Rocambol jest bardzo łatwa i udaje się z sukcesem na terenie całej Polski. Sadzenie rośliny możliwe jest w różnych porach roku, ważne jest natomiast, aby 2 miesiące wcześniej wzbogacić podłoże w nawóz organiczny, kompost lub obornik. Pamiętaj także, żeby podczas sadzenia zachować większe odległości między ząbkami (w przypadku czosnku o standardowych rozmiarach jest to 15 cm, Rocambol wymaga około 25 cm odstępu).
Czosnek Harnaś
Jest to Polska odmiana czosnku ozimego, doskonale dostosowana do naszych warunków klimatycznych i świetnie plonująca. Harnaś jest odmiana strzałkującą, wytwarzającą pędy kwiatowe, w jego szarych główkach, o masie 60-g, znajduje się aż 8-13 główek fioletowej barwy. Ma wyrazisty smak i wysoką zawartość substancji czynnych, co sprawia, że ma szerokie zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym. Harnasia sadzimy jesienią najlepiej w próchniczej, dobrze przepuszczalnej glebie o obojętnym odczynie. Ważne jest, aby roślina dobrze przyjęła się w ziemi przed nadejściem zimy, dbaj o utrzymanie odpowiedniej wilgotności podłoża, ponieważ susza skutkować będzie znacznie mniejszymi zbiorami. Wielką zaletą Harnasia jest jego odporność i wytrzymałość na niskie temperatury.
Czy komercyjna uprawa czosnku jest opłacalna?
Popyt na polski czosnek jest naprawdę duży i najważniejsze, że stale rośnie. Nawet przy słabej koniunkturze na inne warzywa, zapotrzebowanie na czosnek jest niezmienne. Wskutek dużego popytu uprawa czosnku objęła terytorium całej Polski, nawet chłodniejszych regionów. Dzieje się tak, ponieważ rodzimi konsumenci oraz przetwórcy wolą czosnek od polskich producentów, ponieważ jest to towar najwyższej jakości, pełnowartościowy i zachowujący przez długi czas świeżość. Czosnek sprowadzany do Polski z Hiszpanii, Chin, Egiptu lub Włoch ma mniej dobrych właściwości smakowych i prozdrowotnych, choćby ze względu na to, że jest opryskiwany środkami przedłużającymi jego trwałość i Warunki klimatyczne strefy umiarkowanej są wprost stworzone do uprawy tej rośliny, ma ona bowiem niskie wymagania termiczne. Dawniej uprawa czosnku była wymagająca, jeśli chodzi o nakłady włożonej w nią pracy, to jednak również uległo zmianie dzięki maszynom produkowanym przez krajowych oraz zagranicznych producentów.
Jak uprawiać czosnek w domowych warunkach ?
Uprawa czosnku, własnych ziół oraz warzyw, zawsze jest niezwykle korzystna. Po pierwsze masz gwarancję, że na Twój stół trafiają produkty najwyższej jakości, naturalne i wolne od pestycydów i innych substancji chemicznych, po drugie masz do nich nieograniczony dostęp i możesz sporo zaoszczędzić. Oto kilka prostych wskazówek jak uprawiać czosnek we własnym domu:
Wybierz odpowiednią lokalizację
Najlepszą porą na zasadzenie czosnku jest wiosna lub jesień, jeśli wybierzemy słoneczne stanowisko dla rośliny, będzie świetnie rozwijała się podczas ciepłych i jasnych miesięcy. Warunkiem kiełkowania jest dobry dostęp do światła słonecznego, pod doniczki wybierzmy więc jasne, dobrze oświetlone parapety.
Wybierz odpowiedni pojemnik
Do posadzenia czosnku najlepiej nada się doniczka o głębokości co najmniej 20 cm i pojemności około2,5 litrów. Ważne jest także, aby pojemnik miał otwory odprowadzające nadmiar wody, ponieważ jej nadmiar może przyczynić się do jej gnicia.
Przygotowanie podłoża
Do uprawy czosnku wybierz wysokiej jakości ziemie, bogatą w substancje odżywcze, bez dodatku sztucznych nawozów, dobrym zabiegiem, będzie dodanie do ziemi kompostu. Napełnij pojemniki podłożem, zachowując 1-2 odległości od krawędzi doniczki, wykonaj w ziemi dziurki o głębokości około 10 cm, zachowując między nimi 15- centymetrowe odstępy.
Sadzenie czosnku
Wyłuskaj ostrożnie ząbki czosnku, zwracając uwagę, aby nie uszkodzić ich łuski. Następnie umieszczaj ząbki ogonkiem skierowanym do góry, ponieważ to z niego będą wybijać pędy rośliny. Przysyp ząbki warstwą ziemi i delikatnie przyklep, pamiętaj, aby obficie je podlewać, aż do momentu, kiedy nadmiar wody nie zacznie wypływać z pojemnika.
Pielęgnacja czosnku
Czosnek należy często podlewać, ponieważ gleba musi być stale wilgotna, uważaj jednak aby nie przelać podłoża, co może doprowadzić do gnicia. Po jednym do dwóch tygodni zobaczysz, jak pędy czosnku przebijają się przez glebę. Niestety musisz uzbroić się w cierpliwość, ponieważ, na całe główki, będziesz musiał czekać około 3 -4 miesięcy.
Jaki jest najlepszy sposób na przechowywanie czosnku?
Oto kilka wskazówek, które możesz zrobić, aby przechowywać świeży czosnek:
Dbaj, aby nie uszkodzić główek
Podczas przechowywania świeżego czosnku uważaj, aby nie uszkodzić łusek pokrywających powierzchnię rośliny. W ten sposób zachowa on świeżość przez kilka miesięcy, w przypadku przełamania główki i naruszenia zewnętrznej struktury, okres trwałości czosnku skróci się do 3- 10 dni.
Przechowuj go w suchym i ciemnym miejscu
Czosnek najlepiej przechowywać w temperaturze pokojowej w suchym i chłodnym pomieszczeniu. Niezwykle ważne jest, aby roślina była w miejscu ocienionym, ponieważ światło spowoduje, że zacznie przedwcześnie kiełkować. Także wilgotne powietrze będzie mieć negatywny wpływ i skutkować będzie rozwojem pleśni, zadbajmy więc o odpowiednią cyrkulację powietrza i przechowujmy czosnek w wiklinowych koszyczkach lub papierowych woreczkach.
Czy można przechowywać czosnek w lodówce?
Nigdy nie przechowujemy czosnku w lodówce, ponieważ sprzyja to rozwojowi pleśni oraz pozbawia go walorów smakowych i odżywczych. Jeżeli masz sporą ilość czosnku, przetwórz go, marynując w oliwie, kisząc lub siekając i posypując solą. Takie przetwory, możesz bez ryzyka i szkody umieścić w lodówce.
Dlaczego warto uprawiać czosnek w szklarni?
Większość hodowców sadzi czosnek od połowy września do końca października lub wiosną w marcu, lub kwietniu. Decydując się jednak na uprawę czosnku w tunelu foliowym lub w szklarni, nie musisz ograniczać się tylko do tych pór roku. Kontrola środowiska uprawy i możliwość dostosowania ich do wymagań określonego gatunku daje ci nieograniczone możliwości całorocznej uprawy oraz obfitych dobrej jakości plonów.
Oto niektóre zalety uprawy czosnku w szklarni:
- Dłuższy sezon wegetacyjny
- Zapobieganie atakowi szkodników oraz rozprzestrzenianiu się chorób
- Ochrona przed niekorzystną pogodą i nagłymi zjawiskami atmosferycznymi
- Kontrola temperatury, oświetlenia i poziomu wilgoci
- Możliwość dostosowania wszystkich czynników środowiskowych do preferencji rośliny
- większa wydajność uprawy i lepsze plony
Ostatnie przemyślenia
Komercyjna uprawa czosnku w tunelu foliowym lub szklarni to świetny pomysł. Dzięki solidnej i trwałej konstrukcji możesz zwiększyć plony i nie ryzykować, że rośliny ulegną zniszczeniu podczas przymrozków. Czosnek zimuje w ziemi, niska temperatura potrzebna jest mu do dalszego rozwoju. Musisz jednak wiedzieć, że ostrzejsze zimy mogą spowodować jego przemarznięcie. Niektóre rejony polski są szczególnie narażone na spadki temperatur. Najlepiej więc nie ryzykować i zdecydować się na bezpieczną i korzystną uprawę pod osłonami!
