Gomfrena kulista (Gomphrena globosa) inaczej zwana wiecznikiem kulistym, to jednoroczna roślina, pochodząca z międzyzwrotnikowych, suchych terenów Ameryki Środkowej i Południowej, niezwykle popularna w ogrodach strefy tropikalnej. Poszczególne odmiany różnią się od siebie wysokością, niektóre mają od 30 do50 cm, karłowe 15-20, a wysokie 50-70 cm. Wszystkie z nich łączy lancetowaty kształt liści i kulisty kształt kwiatostanów, składających się z mnóstwa maleńkich kwiatów, dobrze widocznych dopiero przy bliższym przyjrzeniu się roślinie. Najczęściej występują one w odcieniach purpury, różu, fioletu lub bieli, bywają także odmiany dwukolorowe. Gomfrena ma atrakcyjny zwarty pokrój ze sztywnymi, silnie rozgałęzionymi łodygami, jeżeli będziemy uszczykiwać wierzchołki młodych pędów, jeszcze mocniej się rozkrzewi. Odmiany wysokie, często uprawiane są na kwiaty cięte, we wnętrzach szklarni i tunelów, niższe doskonale nadają się na obwódki rabatowe, skalniaki oraz do pojemników.
Oprócz atrakcyjnego wyglądu i wszechstronnego zastosowania gomfrena ma także tę zaletę, że nie jest wymagająca i posiada dużą odporność na szkodniki i choroby. W sporadycznych przypadkach może paść ofiarą mączniaka lub szarej pleśni, jednak jeżeli zapewnimy jej warstwę drenażu lub dodamy do gleby wermikulitu, perlitu lub żwiru, nie powinna cierpieć wskutek infekcji grzybiczych. W zasadzie gomfrena będzie dobrze rosła w niemal każdym podłożu, najlepiej jednak, jeżeli będzie dobrze przepuszczalne, żyzne i próchnicze. Zwłaszcza na początkowym etapie rozwoju sadzonek, ważne jest, aby ziemia bogata była w substancje odżywcze, ponieważ wpłynie to korzystnie na kształtowanie się systemu korzeniowego. Młode rośliny warto również zasilić na wiosnę nawozem wieloskładnikowym i pamiętać o regularnym podlewaniu w razie suszy. Gomfrena jest wprawdzie odporna na chwilowe okresy przesuszenia, pamiętajmy jednak, że zbyt mała ilość wody sprawi, że jej łodygi zaczną się wydłużać i roślina straci zgrabny pokrój. Nawadniajmy ją więc tak, aby podłoże było stale lekko wilgotne, nie dopuszczając jednocześnie do zalania rośliny, która może w ten sposób ucierpieć w skutek gnicia korzeni.
Niezwykle istotne jest, aby tej egzotycznej roślinie zapewnić jasne, słoneczne stanowisko, na którym będzie miała zagwarantowane co najmniej 6 godzin kąpieli słonecznej. Ekspozycja w pełnym słońcu służy roślinie, która dzięki niemu obficie i długo kwitnie. Gomfrena cieszy bowiem widokiem kulistych lub nieco owalnych kwiatostanów, od lipca do października. Zdarza się, że roślina sama wysieje się do podłoża i jeżeli zima będzie lekka, w kolejnym sezonie wyrosną nowe kwiaty, które jednak będą mieć inne cechy wyglądu niż rośliny rodzicielskie.
Widok kwitnącej gomfreny, przypominającej misterne dzieło jubilera, naprawdę zachwyca. Jeżeli dodamy do tego, fakt, że roślina wabi całe roje motyli, których liczne gatunki możemy podziwiać wokół kwiatów, nie możemy wręcz nie spróbować jej uprawy. Na szczęście jest to bardzo proste, nasiona możemy wysiewać bezpośrednio do gruntu lub do pojemników i uprawiać w tunelu na sadzonki.
Spis treści
Jak wyhodować gomfrenę?
Uprawa gomfreny jest stosunkowo łatwa, musisz jednak znać podstawowe informacje, kluczowe do osiągnięcia sukcesu.
Kiedy wysiewać nasiona?
Nasiona gomfreny możemy wysiewać w marcu lub w pierwszej połowie kwietnia. Kiedy sadzonki będą dostatecznie dojrzałe i minie ryzyko przymrozków można przesadzić je na docelowe stanowisko. Możesz również wysiewać nasiona bezpośrednio do gruntu na początku maja. Powinny wzejść, kiedy ziemia będzie odpowiednio nagrzana. Musisz bowiem wiedzieć, że nasiona gomfreny potrzebują do wykiełkowania dość wysokiej temperatury podłoża.
Przygotowanie nasion
Przed siewem nasiona gomfreny należy odpowiednio przygotować. Namocz je na dobę w ciepłej wodzie, a następnie wysusz, włóż do pojemnika i połóż na rozgrzanym kaloryferze lub macie grzewczej. Jeżeli sadzisz gomfrenę w pojemnikach, zadbaj również o przygotowanie odpowiedniego podłoża.
Odpowiednie podłoże
Najlepszym podłożem do kiełkowania nasion będzie dobrej jakości ziemia ogrodowa, do której należy dodać wermikulit, perlit lub żwir, w celu poprawy stopnia jej przepuszczalności. Pamiętajmy, że w pierwszych dwóch tygodniach od zasiania nasion, należy zwracać szczególną uwagę, aby podłoże było stale lekko wilgotne.
Jak gęsto siać?
Nasiona należy dość gęsto siać, ponieważ nie wszystkie mają szansę na wykiełkowanie. W pojemnikach siewki powinny wzejść po tygodniu, natomiast nasiona wysadzone bezpośrednio do gruntu wykiełkują dopiero wtedy, kiedy ziemia dostatecznie się nagrzeje. Wtedy też konieczne jest przerwanie siewek, ponieważ rośliny powinny rosnąć w 30-50 cm odległościach.
Pielęgnacja
Kiedy sadzonki rozwiną 3-4 pary liści, należy uszczykiwać ich wierzchołki, ponieważ w ten sposób roślina ładnie się rozgałęzi. Sadzonki uprawiane pod osłonami, możesz przesadzić na zewnątrz, najlepiej pod koniec maja. Możesz wtedy dodać do gleby nawóz o spowolnionym działaniu oraz zapewnić glebie warstwę ściółki. Przykrycie górnej warstwy ziemi materiałem organicznym takim jak kora, słoma, żwir lub trawa, pomoże dłużej utrzymać w glebie odpowiedni poziom wilgoci, ograniczy uciekanie ciepła oraz zapobiegnie zarastaniu przez chwasty.
Kilka wskazówek, jak wyhodować gomfreny
Chociaż gomfrena to bardzo odporna i mało wymagająca roślina, chcąc, aby wyglądała i kwitła jak najlepiej, należy włożyć w jej uprawę odrobinę czasu i wysiłku. Nie od dziś wiadomo, ze właściwie pielęgnowane rośliny, są zdrowsze i lepiej się prezentują, od tych które pozostawione są same sobie. Oto kilka czynników, na które powinieneś zwrócić uwagę, żeby Twoja uprawa gomfreny odniosła spektakularny sukces.
Utrzymuj zdrowe środowisko wzrostu, usuwając chwasty zarastające Twoje rośliny. Pamiętaj, że chwasty mogą hamować wzrost twoich roślin, ponieważ konkurują z nimi o wodę, przestrzeń i składniki odżywcze zawarte w glebie. Ściółkowanie gleby poza innymi korzyściami, pomaga powstrzymać chwasty i uniemożliwić ich kiełkowanie.
Obserwuj rośliny oraz środowisko, w którym je uprawiasz, pod kątem występowania szkodników. Chociaż gomfreny są bardzo odporne, to młode sadzonki mogą być atakowane przez mszyce. Jeżeli problem będzie w porę zauważony, obędzie się bez stosowania chemicznych oprysków, wystarczy roztwór z szarego mydła, popiołu i wody rozpryskiwany na porażone obszary.
Jeżeli pragniesz wykorzystać gomfrenę do stworzenia wyjątkowych kompozycji kwiatowych, możesz użyć zarówno świeżych kwiatów, jak i zasuszyć je. Kwiaty gomfreny charakteryzują się dużą trwałością, a poddane suszeniu mogą zachować świeży, naturalny wygląd nawet przez 3 lata!
Korzyści z uprawy gomfreny w tunelu hobbystycznym
Uprawa gomfreny w tunelu hobbystycznym zapobiega niebezpieczeństwu uszkodzenia ich przez szkodników takie jak: mszyce, gąsienice, ślimaki, gryzonie i inne zwierzęta. Umieszczenie rośliny w wyizolowanym środowisku, jakim jest tunel lub szklarnia, chroni również przed przenoszeniem się chorób z upraw sąsiadujących i rozprzestrzenianiem się ich.
Ogrodnicy, którzy dysponują ograniczoną przestrzenią, mogą skorzystać z tunela hobbystycznego lub mini szklarni, ponieważ pozwalają one na niewielkiej powierzchni umieścić naprawdę sporo roślin. Ekonomiczne zagospodarowanie przestrzeni, we wnętrzu konstrukcji, pozwoli ci z powodzeniem uprawiać wiele gatunków warzyw, owoców, ziół i roślin ozdobnych.
W chłodnych regionach o nieprzyjaznym klimacie, posiadanie tunelu hobbystycznego lub mini szklarni jest niezwykle istotne, jeżeli pragniesz ochronić sadzonki przed niekorzystnymi temperaturami. Wnętrze konstrukcji sprawdza się także jako miejsce, w którym, w optymalnych warunkach możesz przezimować swoje rośliny.
Ogrodnicy mieszkający w chłodniejszych regionach odnoszą największe korzyści z uprawy w tunelach hobbystycznych i mini szklarniach. Dzięki temu modelowi uprawy możesz nadal sadzić i uprawiać kwiaty, nawet jeśli pogoda temu nie sprzyja. Użycie dodatkowych systemów wspierających zdrowy rozwój roślin zapewnia takie sterowanie oświetleniem, temperaturą, poziomem wilgotności i wentylacją, by zdrowo rosły oraz bujnie i długo kwitły.
Mini szklarnia lub tunel hobbystyczny chroni rośliny przed nagłymi zjawiskami atmosferycznymi, takimi jak: ulewny deszcz, grad, silne wiatry i burze. Umieszczenie roślin wewnątrz zamkniętej konstrukcji, zabezpiecza je przed nieprzewidywalnymi kaprysami pogody, umożliwiając wyeliminowanie czynnika, na który nie mamy wpływu, a może on w jednej chwili obrócić wniwecz tygodnie, a nawet miesiące ciężkiej pracy.
Ostatnie przemyślenia na temat uprawy gomfreny
Teraz kiedy już wiesz już wszystko na temat tego, jak wyhodować i uprawiać gomfrenę, nic nie stoi na przeszkodzie, aby podjąć wyzwanie i zaprosić do swojego ogrodu bądź na taras lub balkon, tę uroczą i oryginalną roślinę. Zarówno na rabatach lub skalniakach, jak i w pojemnikach będzie prezentowała się niezwykle dekoracyjnie, a widok kolorowych motyli fruwających wokół dziesiątek kwiatów, zebranych w kuliste kwiatostany, wprawi w zachwyt każdą wrażliwą na piękno osobę.
