Decydując się na wybór pnącza do ogrodu, najczęściej wybieramy bluszcze lub winorośle. Może jednak warto, przyjrzeć się wnikliwiej innym mniej znanym gatunkom, które również spełnią się doskonale w charakterze zielonego dywanu pokrywającego ogrodzenia, altany, pergole, słupy, kolumny i drzewa. Taką właśnie powszechnie mniej znaną rośliną jest właśnie kokornak, za dawnych czasów niezwykle popularny przy dworach szlacheckich, dziś powoli powracający do łask. Dzieje się tak nie bez przyczyny, ponieważ jego długie dorastające do 10 metrów, wiotkie pnącza, pokryte są sercowatymi, osiągającymi nawet 30 cm liśćmi, ułożonymi w dachówkowaty sposób. W maju i czerwcu roślina kwitnie, wydając niewielkie, podobne kształtem do fajki kwiaty, słabo widoczne dla oczu, ponieważ schowane pod płaszczem liści. Angielska nazwa kokornaku ,,Dutchmans Pipe” zainspirowana jest właśnie nietypową formą kwiatów, charakteryzujących się również specyficznym zapachem i tym, że zapylane są przez muchy.
Kokornak zawiązuje również, podobne do małych ogórków owoce, które dojrzewają wraz z nadejściem września. Kiedy nadchodzi odpowiedni moment, owoce pękają, rozsiewając wokół niewielkie nasiona w kształcie trójkątów. Co prawda w umiarkowanym klimacie, nie zawsze dochodzi do kwitnienia, jednak w cieplejszych regionach kraju, zapewniając roślinie odpowiednie warunki, możemy nawet co roku cieszyć się owocami i zbiorem nasion, które mogą posłużyć jako materiał do rozmnożenia kokornaku. Trudno bowiem nie wykorzystać okazji i nie ulec pokusie propagacji tej wspaniałej, niezwykle atrakcyjnej rośliny. Jeśli natomiast nie posiadasz nasion, dowiedz się koniecznie, jak rozmnożyć kokornak przez sadzonki. Oba sposoby nie są trudne i powinny zakończyć się sukcesem, jednak ukorzenianie się lub kiełkowanie, łatwiejsze będzie w stabilnych warunkach, jakie gwarantować może jedynie uprawa w tunelu foliowym lub szklarni.
Kokornak ma także inne zalety, jest bowiem długowieczny, całkowicie mrozoodporny i bezproblemowy w uprawie, posiada słabą podatność na choroby i rzadko pada ofiarą szkodników. Najlepiej rośnie w półcieniu lub cieniu, preferuje żyzne, wilgotne gleby o odczynie obojętnym lub kwaśnym, zbyt suche, nasłonecznione stanowisko, może sprzyjać atakowi przędziorków lub chorobom grzybiczym.
Chociaż dojrzałe rośliny nie wymagają od nas szczególnej uwagi, to jednak inaczej rzecz się ma z dopiero co kiełkującymi lub młodymi siewkami. W tym przypadku, jeśli chcesz wyhodować zdrowe, mocne sadzonki, które bez problemu zniosą przesadzanie, musisz zadbać o jak najkorzystniejsze, sprzyjające ich rozwojowi warunki środowiskowe.
Spis treści
Jak rozmnożyć kokornak?
Nasiona
Krok # 1. Zbiór nasion
Jednym z najłatwiejszych sposobów rozmnażania kokornaku jest wysianie nasion. Najlepiej zrobić to wiosną, na przełomie lutego i marca, nasiona nie muszą być poddawane procesowi stratyfikacji.
Zwisające na wydłużonych szypułkach kwiaty kokornaku, mają tę właściwość, że są obupłciowe, więc roślina jest samopylna. Chcąc pozyskać, zawiązujące się w ogórkowatych owocach nasiona, należy zaczekać na moment, kiedy wraz z nadejściem jesieni zaczną przesychać i zmieniać swoją barwę z zielonej na brązową, co przesądza o stopniu ich dojrzałości. Owoce powinny wtedy bez problemu dać się otworzyć, ukazując wnętrze wypełnione płaskimi, małymi, trójkątnymi nasionami. Po wybraniu ich z owoców włóżmy je do papierowej koperty lub pojemnika próżniowego i przechowajmy do wiosny w ciemnym, chłodnym i suchym miejscu.
Krok # 2. Siew
W celu przyspieszenia procesu kiełkowania warto przez dwie doby moczyć nasiona w ciepłej wodzie. Jest to również doskonały test na ich zdatność do użycia, ponieważ te ,które unoszą się na powierzchni wody, z pewnością nie wykiełkują i można od razu je wyrzucić. Pozostałe na dnie naczynia nasiona, będą dobrym materiałem do siewu, możesz więc bez obaw zacząć umieszczać je w pojemnikach wypełnionych mieszanka ziemi ogrodniczej i perlitu. W każdej z doniczek mogą znajdować się po dwa nasiona, należy jednak zachować między nimi odległość około 1,5 cm.
Krok # 3. Pielęgnacja
Doniczki przykryj przeźroczystą, plastikową folią, która pomoże utrzymać wilgotne, ciepłe środowisko sprzyjające kiełkowaniu i umieść w jasnym miejscu, nienarażonym jednak na działanie, ostrych, bezpośrednich promieni słonecznych. Idealną temperaturą dla kiełkowania nasion kokornaku, będzie przedział miedzy 24 a 30 stopni C, należy również pamiętać o monitorowaniu stanu podłoża i regularnym nawadnianiu go, aby było stale wilgotne.
Kiełkowanie nasion kokornaku może potrwać miesiąc lub dłużej. Gdy siewki wzejdą, możesz je przerzedzić, usuwając słabsze rośliny. Sadzonki można sadzić przez cały okres wegetacyjny, jednak preferowane terminy to jesień lub wczesna wiosna, kiedy temperatura gleby wynosi ponad 15 stopni C.
Sadzonki
Jeśli zniechęca Cię, wymagający uwagi i skrupulatności proces kiełkowania nasion, możesz bez problemu rozmnożyć kokornak przez zdrewniałe roczne lub dwuletnie sadzonki pędowe. Możemy pobrać je nawet zimą, jednak najlepszą porą jest wiosna, kiedy roślina rozpoczyna aktywny wzrost i nawet w wodzie można ją bez problemu ukorzenić.
Krok # 1. Ukorzenianie
Na roślinę rodzicielską wybierz zdrowy i silny egzemplarz, w ten sposób będziesz mieć pewność, że nie zestresuje się podczas cięcia, a pobrane sadzonki, bez problemu ukorzenia się. Pobierz roczne lub dwuletnie fragmenty pędów, zakończone nowym wzrostem i umieść je w wodzie, tak aby trzy węzły znajdowały się pod powierzchnią wody. Jeżeli chcesz przyspieszyć rozwój korzeni, to przed włożeniem sadzonek do wody, zanurz ich dolną partię w ukorzeniaczu. Korzystne jest wykorzystanie wody destylowanej, chociaż i w tym przypadku musisz pamiętać o jej codziennym wymienianiu, aby zapobiec rozwojowi bakterii.
Zarówno w przypadku rozmnażania kokornaku z nasion, jak i ukorzeniania i uprawy sadzonek, mają one największe szanse powodzenia, jeżeli przeprowadzisz je w warunkach szklarniowych. Stabilna temperatura i możliwość kontrolowania klimatu uprawy, tak, aby dostosować wszystkie czynniki mające wpływ na proces kiełkowania i wytwarzania korzeni sprawiają, że umieszczenie roślin w tunelu lub szklarni, jest najlepszym rozwiązaniem.
Krok # 2. Pielęgnacja
Gdy sadzonki wytworzą odrębny, silny system korzeniowy, przesadź je do żyznej, próchniczej i dobrze przepuszczalnej gleby o obojętnym odczynie. Rośliny najlepiej będą się rozwijać, rosnąć w półcieniu lub cieniu, mając stale wilgotne podłoże. Dla młodych roślin idealne będzie podlewanie raz w tygodniu, w tym czasie możesz również zacząć zasilać kokornak, stosując raz w miesiącu dobrze zbilansowany nawóz wieloskładnikowy. W czasie upałów pamiętaj o kontrolowaniu stanu wilgotności podłoża, ponieważ roślina jest wrażliwa na przesuszenie.
Pielęgnacja ,,krzewu szlacheckiego”
Kokornak potrzebuje dwóch lat, żeby rozpocząć bardzo intensywny i szybki wzrost. Pamiętajmy, że jest to roślina, która potrzebuje sporej przestrzeni i solidnych podpór, ponieważ w przeciwnym razie ugnie się pod własnym ciężarem. Już po przesadzeniu możesz zacząć prowadzić roślinę po kracie lub ogrodzeniu, a na wiosnę lub późną jesienią konieczne jest przycinanie jej pędów, żeby pięknie się rozgałęziła.
Przycinaj roślinę zgodnie z własnymi preferencjami, ale nie przekraczaj jednej trzeciej długości pnączy. Odcinaj uszkodzone fragmenty pędów oraz części, które wyrastają poza formę rośliny. Starsze, mocno rozrośnięte egzemplarze, możesz mocno przyciąć, ponieważ roślina w żaden sposób na tym nie ucierpi, a pędy szybko odrosną. Pędy kokornaku osiągają imponującą długość, dorastając nawet do 10 metrów, więc coroczne przycinanie uszkodzonych lub przerośniętych pędów zapewni właściwą formę, rozmiar i estetyczny wygląd rośliny.
Wniosek
Jeśli szukasz wyjątkowej ozdoby, która zamaskuje zniszczone fragmenty budynku, oplecie się wokół starych drzew, bądź sprawdzi się w roli doskonałej rośliny okrywowej, koniecznie weź pod uwagę kokornak. Ta sprowadzona w 1808 roku do krakowskiego ogrodu botanicznego niezwykła roślina, zdobiła dwory i parki, nie bez powodu będąc zwaną ,,krzewem szlacheckim”. Niezwykle dekoracyjne, sercowate liście, osiągające imponujące rozmiary oraz szybkie tempo wzrostu, sprawiają, że kokornak jest cennym i znacznie oryginalniejszym od winorośli lub bluszczu pnączem. Dodatkową korzyścią, jest to, że można go w łatwy sposób rozmnożyć, używając zebranych z jego owoców nasion lub sadzonek pędowych. W tunelu lub szklarni rozmnożenie kokornaku nie stwarza żadnych trudności, ponieważ stabilne warunki oraz możliwość sterowania klimatem, daje nieograniczone możliwości uprawy zarówno rodzimych, jak i egzotycznych gatunków roślin.
