Większość osób zdecydowanych na zakup tunelu foliowego zastanawia się głównie nad materiałem, z którego wykonana jest jego konstrukcja. Najczęściej jest to wybór między ocynkowanym metalem lub tunelem z rur PE albo rurek PCV. Zdecydowanie mniej osób myśli jak ważny jest materiał pokryciowy. Materiał ten musi być bowiem jak najlepiej przystosowany do rodzaju uprawy.
Istnieje wiele opcji na materiał pod osłonę. Powłoki różnią się elastycznością, odpornością, wytrzymałością, a zwłaszcza ceną. Należy pamiętać, że folia na tunel foliowy obok stelażu jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na wegetację roślin. To od niej zależy temperatura powietrza i gleby oraz panująca wewnątrz wilgotność. Mało szczelna sprawi, że ciepło nagromadzone w środku zbyt szybko będzie uchodzić ze struktury, a w uprawach całorocznych w miesiącach chłodnych koszt ogrzewania będzie znacznie większy. W drugą stronę jeśli zbyt szczelna to temperatura będzie szybko się podnosić, a więc trzeba będzie częściej wietrzyć obiekt. Oczywiście to obie skrajności, jednak każdy nawet drobny element wpływa na komfort pracy oraz warunki, w jakich będą dojrzewać warzywa i owoce.
Spis treści
SPECJALNE OZNACZENIA FOLII OGRODNICZEJ, JAK JE ODCZYTYWAĆ?
Każdy z państwa decydując się na uprawę w tunelu, powinien dostosować wytrzymałość foli do swoich zapotrzebowań. W zależność czy chcemy, by folia ogrodowa służyła przez sezon lub wiele lat, dobieramy ją, patrząc na oznaczenia (UV2, UV4, UV6). Możemy się dzięki nim dowiedzieć o tym, w jaki sposób folia zabezpieczona jest przeciw promieniowaniu ultra fioletowemu i jak długo wytrzyma. Miejmy na uwadze, że w roku są dwa sezony, więc np. UV2 służy rok, UV5 2,5 roku (sezonów). Producenci stosują różne kolory folii tak, aby szybko zidentyfikować te parametry: UV2-to kolor niebieski, UV3 żółty, UV4 zielony, UV5 różowy.
Na co zwrócić szczególną uwagę?
Chcąc dokonać jak najlepszego wyboru folii, zwróć uwagę na jej gramaturę. Dobra folia ma przynajmniej 140g/m i zapewnia odpowiednią wytrzymałość i wodoodporność.
Aby folia była bardziej odporna na uszkodzenia, w tym rozdarcie sprawdź, czy materiał ma wgrane zbrojenie z włókna.
Zwróć uwagę na współczynniki przenikania promieni słonecznych. Dobrej jakości folia powinna mieć wysoką przepuszczalność promieni (około 90%) i rozproszenie w okolicach 35%. Ma to znaczenie, zwłaszcza gdy decydujemy się na uprawę wczesną wiosną lub późną jesienią.
Dobór parametrów przenikania i rozproszenia światła ma znaczenie w zależności czy decydujemy się na uprawę wczesną wiosną lub późną jesienią, najlepsza jest wysokoprzepuszczalna folia o niskim stopniu rozproszenia, natomiast latem z kolei ważne jest silne rozproszenie światła tak by nie poparzyć roślin.
Decydując się na model tunelu, weźmy pod uwagę na ilość okien i drzwi, jakie posiada. Zapewniają one bowiem odpowiednią cyrkulację powietrza.
Tunel może posiadać fartuch ziemny, moskitierę na oknach lub rolowane drzwi z zamkiem. Wszystko to po to by zabezpieczyć uprawę przed działaniem wiatru, insektów i zwierząt.
RODZAJE POWŁOK NA KONSTRUKCJE ROLNICZO-OGRODNICZE
Tunel foliowy z folii polietylenowej
Polietylen, w skrócie PE to materiał z grupy poliolefinów, czyli polimerów złożonych z węgla i wodoru. Posiada on dobre właściwości jeśli chodzi o wytrzymałość, elastyczność i stabilność termiczną. Folia wykonana z tego tworzywa sztucznego zapewnia optymalną dyfuzją światła. Stosowana jest zarówno w małych tunelach foliowych do upraw hobbystycznych oraz przez profesjonalnych producentów warzyw, jak i owoców. Ze względu na niską cenę zostaje wymieniona w całości lub w poszczególnych segmentach, jeśli doszło do jej uszkodzenia. Do prac naprawczych używa się specjalnych taśm, jednak jest to wyłącznie tymczasowe rozwiązanie problemu.
Arkusze folii na tunel foliowy nakładane są na stelaż, naciąga się je za pomocą sznurka, przerzuca przez łuki lub wprowadza prosto do konstrukcji. Folie montowane są na zatrzaskach lub klipsach. Przy hobbystycznych tunelach foliowych namiot składany jest przez klienta, natomiast w przypadku tuneli wielonawowych lub zblokowanych najęta do tego firma albo pracownicy danego producenta. Nałożenie foliowej osłony jest bardzo proste, wymaga jedynie starannego przestrzegania instrukcji montażu tunelu. Sporo tego typu szklarni to struktury sezonowe, które zostaną doposażone w instalację grzewczą, by mogły służyć w uprawie przez cały rok.
Plusy folii polietylenowej:
- Niskie koszty.
- Łatwość montażu, demontażu i prostota przechowywania.
- Zapewnienie dobrej dyfuzji światła.
- Skuteczna ochrona przed mrozem.
Wady:
- Należy stawiać obiekt z dala od drzew, krzewów oraz ostrożnie się z nim obchodzić.
- Możemy się liczyć z trudnościami w czyszczeniu folii z nieczystości, co sprawia, że o wiele rozsądniejszym i opłacalnym sposobem jest jej wymiana.
Tunel foliowy pokryty folią tkaną z włóknem szklanym
Pokrycie tunelu taką właśnie specjalną folią daje gwarancję dużej odporności materiału. To właśnie dodatek włókna podnosi jej jakość i sprawia, że nawet uszkodzona się nie drze.
Cena takiego pokrycia jest oczywiście wyższa niż w przypadku folii polietylenowej. Oba materiały, mają podobne właściwości przepuszczania światła, lecz w przypadku włókna szklanego folia szybciej staje się niemal całkowicie przeźroczysta, a dyfuzja światła znacznie gorsza. Proces, którego pierwszym widocznym zjawiskiem jest żółknięcie, zaczyna się po roku. Częściej używa się włókna szklanego do pokrycia wiat i zadaszeń niż konstrukcji ogrodniczych, gdyż poziom przepuszczalności światła w najwyższym zakresie to 73%.
Plusy:
- Dobra rozpraszalność światła, zwłaszcza gdy produkt jest nowy.
- Wytrzymałość powłoki.
- Trwałość i odporność na rozdarcia.
Wady:
- Po kilku sezonach, a czasami po pierwszym, jeśli materiał jest niskiej jakości, włókno szklane ulega kurczeniu, to zaś sprawia, że materiał robi się chropowaty. Wtedy staje się bardziej podatny na zabrudzenia oraz wymaga o wiele staranniejszej dezynfekcji.
- Cechuje się dość niską izolacją ciepła wewnątrz tunelu.
Tunel foliowy pokryty folią z poliwęglanu
Poliwęglany należą do grupy polimerów. Tworzywa sztuczne otrzymane z nich mają bardzo dobre właściwości mechaniczne, są wytrzymalsze od pleksiglasu, są twarde i odporne na ściskanie. Przez swoje zastosowanie wszędzie gdzie potrzebne jest tworzywo o wysokiej odporności na urazy mechaniczne, produkty zawierające poliwęglan stają się bardzo popularnym rozwiązaniem. Jedną z największych zalet takiego pokrycia jest świetna izolacja termiczna (można uprawiać pod takim pokryciem rośliny ciepłolubne), zatrzymywanie szkodliwego promieniowania UV oraz odporność na zmienne temperatury. Tunel bądź szklarnia z takim pokryciem mają estetyczny i atrakcyjny wygląd, materiał jest odporny na płowienie i zapewnia dobrą przepuszczalność światła.
Całość montażu tunelu z poliwęglanu jest znacznie trudniejsza niż poprzednich, polega bowiem na dopasowaniu pociętych na kawałki płyt i umieszczenie ich w konstrukcji. Należy przy tym uważać, aby nie wygiąć panelu zbyt mocno, gdyż może pęknąć. Choć jest to powłoka o dobrych cechach, jest najmniej elastyczna. Trudno będzie zwiększyć namiot o dodatkowe segmenty bez potrzeby bezpośredniego zakupienia ich u producenta. Dlatego przed zdecydowaniem się na takie pokrycie zalecamy dowiedzieć się, czy poszczególne elementy sprzedawane są na sztuki. Z tego względu dużo niestandardowych obiektów jest dostępna wyłącznie na zamówienie. Zapoznaj się z artykułem 7 BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH W TUNELU FOLIOWYM, w którym dokładnie opisaliśmy najczęściej popełniane błędy przy uprawie w tunelu.
Plusy:
- Estetyka i atrakcyjny wygląd.
- Wytrzymałość i wysoka odporność.
- Gwarantuje świetną izolacyjne termiczną.
Wady:
- Pokrycie to mogłoby lepiej rozpraszać światło, wewnątrz mogą tworzyć się cienie, więc zbiory nie zawsze są równe, a rośliny często konkurują ze sobą o dostęp do światła.
- Materiał bywa podatny na zarysowania.
- Może pękać, jeśli opór jest zbyt duży.
- Wysoki koszt materiału.
- Płyty są dość trudne w montażu.
Pokrycie szklane.
Szkło jest wybierane ze względu na walory estetyczne, niestety jest ono bardzo drogim materiałem. Dodatkowo należy zwrócić uwagę aby było ono wysokiej jakości, ponieważ gdy jest niskiej jakości, może być narażone na uszkodzenia, jeśli na etapie produkcji zastosowano słabe surowce, trwałość takich tafli jest wtedy dość niska. Powierzchnia szkła zbyt mocno się nagrzewa jeśli nie zapewnimy jej ekranów cieniujących. Ponadto nawet przy właściwej cyrkulacji powietrza wypuszczenie nadmiaru ciepła trwa bardzo długo. Instalacja szyb jest skomplikowana trudna, dlatego zalecamy wynajęcie do tego fachowców. To zaś wiąże się z dodatkowymi kosztami. Wadą takiej konstrukcji jest brak mobilności, nie da się takiej szklarni przenieść w inne miejsce, jak dzieje się to w przypadku pozostałych, tak więc powierzchnia montażu szklarni będzie też dla niej miejscem docelowym. Stanowi to spory problem jeśli chodzi o przearanżowanie przestrzeni ogrodu oraz proces wyjaławiania się gleby pod uprawą.
Plusy:
- Przepiękny wygląd.
- Idealne rozwiązanie dla profesjonalistów.
- Dobra izolacja ciepła.
Wady:
- Podatność na uszkodzenia.
- Nie nadaje się dla amatorów i początkujących ogrodników.
- Nie rozprasza światła.
- Zakup i montaż wiąże się ze sporymi kosztami.
Jaka folia jest lepsza na tunel rolniczy, a jaka na tunel ogrodowy?
W dużej mierze zależy to od posiadanych zasobów finansowych, które chcemy przeznaczyć na ten cel. Nie można jednoznacznie określić, która z folii na tunel będzie najbardziej skuteczna, powinniśmy wziąć pod uwagę rodzaj uprawy. Należy pamiętać, że każdy materiał ma swoje wady i zalety. Istotne jest, aby konstrukcja tunelu była na tyle modyfikowalna, aby w dowolnej chwili ogrodnik mógł zmienić osłonę bez zbędnych kłopotów, a w razie jakichkolwiek uszkodzeń był w stanie naprawić taką usterkę od ręki.
Czego nie kupować?
O wiele łatwiej określić, jakich materiałów nie kupować. Na pewno dotyczy to niedrogich tuneli foliowych o zielonej powłoce. Taka osłona przepuszcza od 32 do maksymalnie 54% światła, a więc działanie folii jako materiału rozpraszającego promienie słoneczne jest w tym wypadku nieodpowiednia. Powłoka samoistnie tworzy taką ilość cienia, że rośliny walczą o każdy kawałek światła, który wpada do wnętrza struktury. Nagrzewająca się powłoka przepuszcza zaledwie 32% nagromadzonego ciepła, cała reszta zostaje odbita lub nagrzewa wyłącznie powłokę, mającą zaniżony poziom termoizolacji. Izolacja ciepła jest znikoma, rośliny wyziębiają się nagle zamiast stopniowo, co może doprowadzić do ich więdnięcia, skarłowacenia, a w najgorszym przypadku – obumarcia.
Innym czynnikiem wartym wymienienia jest to, iż zielone powłoki w tunelach foliowych potrafią zostać przypalone i stopione przez konstrukcję, na której wiszą. Pokrycia takie są bardzo nietrwałe, uszkadzane są przez wiatr, śnieg nie mówiąc już o gradzie. Ponadto pokrywane są chemicznymi środkami konserwującymi, które wyzwalają się podczas prowadzonych upraw, ma to znaczący wpływ zwłaszcza na jakość owoców i warzyw i ich negatywny wpływ na nasze zdrowie. Uszkadzają je wiatry, najmniejsze zwały śniegu i może podziurawić grad.
Choć czytającemu może się wydawać, że to przesada, wystarczy samemu dostrzec, jaka jest różnica między materiałami bardzo tanimi a solidnymi pokryciami tunelowymi. Pierwszego typu produkty przeżyją jeden lub dwa sezony, te drugie będą używane przez wiele lat. Oczywiście wśród droższych rozwiązań również ciężko jednoznacznie stwierdzić, które są lepsze, każde bowiem ma swoje wady i zalety. Z pewnością wiele zależy od warunków atmosferycznych i skrajnych temperatur, zawsze działają one na niekorzyść konstrukcji, oczywiście przy umiarkowanych warunkach tunel posłuży dłużej. Zapewniamy jednak, że przy wysokiej jakości produktu inwestycja opłaci się z nawiązką, czego serdecznie Wam życzymy!
